Daar gaat ‘ie: satellieten zien enorme ijsberg losbreken van Antarctica

De ijsberg – die bijna net zo groot is als de provincie Utrecht – maakte deel uit van de Brunt-ijsplaat.

Gisteren kon je op Scientias.nl al lezen dat deze ijsplaat een enorme brok ijs was kwijtgeraakt. En dankzij radarbeelden van de Copernicus Sentinel-1-missie kun je het nu ook met eigen ogen zien.

Scheurtje
De eerste foto is gemaakt op 22 februari, toen de enorme ijsberg nog aan de Brunt-ijsplaat vastzat. De tweede is van zes dagen later, toen de ijsberg – die aangeduid wordt als A-74 – was losgeschoten.

Dat de ijsplaat vroeg of laat een ijsberg zou baren, is al langer bekend. In de afgelopen jaren zijn er heel wat scheuren in de 150 meter dikke ijsplaat verschenen. En wanneer die elkaar ontmoeten, kan dat resulteren in een nieuwe ijsberg.

Afbeelding: bevat aangepaste Copernicus Sentinel data (2021), verwerkt door ESA, CC BY-SA 3.0 IGO.

North Rift
De ijsberg die nu is ontstaan, is te herleiden naar een vrij recent gevormde scheur die aangeduid werd als North Rift (je ziet ‘m op het filmpje hieronder). Deze scheur ontstond aan het eind van 2019 en haastte zich met name in de laatste maanden richting een andere, noordelijker gelegen, grote scheur in de ijsplaat. Afgelopen vrijdag ontmoetten de twee scheuren elkaar en de rest is geschiedenis.

Onderzoekers houden de situatie nauwlettend in de gaten. Niet in de laatste plaats omdat op de Brunt-ijsplaat ook een – op dit moment onbemand – onderzoeksstation te vinden is. Wetenschappers verwachten niet dat het onderzoeksstation gevaar loopt door het afkalven van A-74, maar met behulp van satellieten en GPS-instrumenten die rond het onderzoeksstation zijn opgesteld, wordt toch gekeken of het ijs rond het onderzoeksstation niet te sterk vervormt of beweegt.

Het onderzoeksstation op de Brunt-ijsplaat – Halley VI genoemd – werd in 2017 al eens verhuisd vanwege scheurvorming in de ijsplaat. Een snelgroeiende scheur dreigde toen te resulteren in het loskomen van het deel van de ijsplaat waarop het onderzoeksstation gevestigd was. Uiteindelijk kwam het betreffende stukje ijsplaat toch niet los. Maar het lijkt een kwestie van tijd voor dat alsnog gaat gebeuren; de afstand tussen de twee scheuren – die in de afgelopen 18 maanden niet meer gegroeid zijn – is slechts 2 kilometer. Afbeelding: British Antarctic Survey.

Wat de pasgeboren ijsberg gaat doen, is nog onduidelijk. “In de komende weken of maanden kan de ijsberg terechtkomen in de snelle kuststroming die naar het zuidwesten voert, vastlopen of verdere schade aan de ijsplaat aanrichten door er tegenaan te botsen,” aldus Mark Drinkwater, verbonden aan ESA. “Dus we blijven de situatie nauwlettend in de gaten houden met behulp van data verzameld tijdens de Copernicus Sentinel-1-missie.” De twee satellieten waaruit deze missie bestaat zijn uitgerust met radarsystemen. Dat betekent dat ze ook tijdens de rap naderende winter – wanneer Antarctica in het duister gehuld is – een oogje in het zeil kunnen houden.

Bronmateriaal

"Giant iceberg breaks off Brunt Ice Shelf in Antarctica" - ESA
Afbeelding bovenaan dit artikel: bevat aangepaste Copernicus Sentinel data (2021), verwerkt door ESA, CC BY-SA 3.0 IGO

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd