‘Continenten zijn het resultaat van grote meteorietinslagen’

Meteorieten hebben een vernielzuchtig karakter, die doorgaans dood en verderf zaaien. Maar mogelijk hebben meteorietenregens ook geleid tot de vaste grond onder onze voeten.

Hoewel onze aarde voornamelijk met water bedekt is, bestaat tegenwoordig ongeveer 29 procent uit land. Maar hoe ontstond eigenlijk het eerste continent dat in de geschiedenis van de aarde opdook? Lange tijd was het voor wetenschappers een raadsel hoe de aardse continenten zijn ontstaan. Maar onderzoekers betogen nu in een nieuwe studie het antwoord op die vraag te hebben gevonden: het is mogelijk te danken aan gigantische meteorietinslagen.

Meteorietinslagen
Gedacht wordt dat de aarde in vervlogen tijden langdurig door stenen afkomstig uit de ruimte gebombardeerd werd. Zo vermoeden wetenschappers dat tijdens de eerste miljard jaar in de geschiedenis van ons zonnestelsel de aarde werd bekogeld met neerstortende meteorieten. Hoewel meteorieten een vernielzuchtig karakter hebben die doorgaans dood en verderf zaaien – denk maar aan de meteorietinslag die een einde bracht aan het dinotijdperk – hebben ze mogelijk ook een vriendelijkere kant. Zo wordt bijvoorbeeld gedacht dat inslaande meteorieten bouwstenen voor leven op aarde afleverden. En dat niet alleen, zo betogen wetenschappers nu.

Bewijs
Onderzoekers hebben in een nieuwe studie het sterkste bewijs tot nu toe geleverd dat de aardse continenten het resultaat zijn van gigantische meteorietenregens. De inslagkraters van deze meteorieten zijn volgens het team de meest waarschijnlijke plekken waar continenten het levenslicht zagen. De veronderstelling dat de continenten oorspronkelijk gevormd werden dankzij neerstortende meteorieten, is overigens niet helemaal nieuw. “Deze theorie bestaat al tientallen jaren,” zegt onderzoeker Tim Johnson. “Maar tot nu toe was er weinig solide bewijs om de theorie te ondersteunen.”

Studie
Om de theorie te testen, bestudeerden de onderzoekers minuscule kristallen van het mineraal zirkoon. “We vonden dit in gesteenten in de Pilbara-kraton (een stuk zeer oude continentale aardkorst, dat al zeer lange tijd tektonisch ‘stabiel’ is, gelegen in West-Australië, red.),” vertelt Johnson. “Dit gebied vertegenwoordigt het best bewaarde overblijfsel van de oude korst op aarde.” Het team onderzocht de samenstelling van zuurstofisotopen in de zirkoonkristallen. Dit onthulde een interessant proces van smeltend gesteente: eerst aan het oppervlak en daarna steeds dieper, consistent met het geologische effect van gigantische meteorietinslagen.

Continenten
De onderzoekers vermoeden nu dat dergelijke meteorietenregens een soort kettingreactie op gang brachten, waar uiteindelijk continenten uit geboren werden. Kortom, dat wij vaste grond onder onze voeten hebben, zou zomaar eens te danken kunnen zijn aan neergestorte ruimtestenen. “Onze studie levert het eerste solide bewijs dat de processen die uiteindelijk leidde tot de vorming van continenten, begonnen met gigantische meteorietinslagen,” aldus Johnson.

Belang
Volgens Johnson is het van cruciaal belang om de vorming en voortdurende evolutie van de continenten op aarde te begrijpen. “Dat komt omdat landmassa’s het grootste deel van de biomassa, alle mensen en bijna alle belangrijke minerale afzettingen herbergen,” legt hij uit. “Bovendien zijn er op de continenten essentiële metalen te vinden, denk aan lithium, tin en nikkel. Deze afzettingen zijn het eindresultaat van een proces dat bekend staat als korstdifferentiatie, dat begon met de vorming van de vroegste landmassa’s, waarvan de Pilbara-regio slechts een van vele is.”

Vervolgonderzoek ligt alweer in het verschiet. Zo zijn de onderzoekers voornemens om hun bevindingen ook op ander oud gesteente te testen. “We weten dat er opvallende overeenkomsten bestaan tussen de Pilbara-kraton in West-Australië en andere kratons,” vertelt Johnson. “We zouden dan ook graag deze oude rotsen bestuderen om te zien of, zoals we vermoeden, ons model breder toepasbaar is.”

Bronmateriaal

"Study finds evidence that giant meteorite impacts created the continents" - Curtin University (via EurekAlert)

Afbeelding bovenaan dit artikel: Petrovich9 van Getty Images (via canva.com)

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd