Column: de tomaat

De tomaat: lekker, maar ook onderwerp van fabels en misleiding. Gelukkig doet columnist Cees Mulder daar graag iets aan.

De tomaat is me er eentje. De rode rakker onder de vruchten, symbool voor protest, hoofdrolspeler in een jaarlijks Spaans gevecht met ruim 40.000 mensen. Maar ook onderwerp van gerechtelijke uitspraken, fabels, misleiding en biologische verwarring. Tijd om eens een kijkje te nemen bij deze interessante vrucht. Of groente?

Groente versus fruit
De tomaat ligt namelijk biologisch gezien aan de verkeerde kant op de groenteafdeling van uw supermarkt. Aan de ene kant ligt het fruit, aan de andere kant de groente. Logisch. Maar het verschil tussen fruit en groente is soms minder makkelijk dan het lijkt. Niet in de biologie. Want wie vandaag nog een tomaat op de keukensnijplank heeft doorgesneden kan gezien hebben dat de tomaat vol zat met zaden. En dat kan maar één ding betekenen: u heeft de vrucht van een plant doorgesneden. Vruchten bevatten zaden en alle vruchten noemen we fruit. Punt.

Belasting
Niet in Amerika. Daar heeft de Hoge Raad in 1893 bij wet laten vastleggen dat de tomaat een groente is. Dit omdat er in die tijd belasting werd geheven over groente en niet over fruit. Betalen dus! In Nederland hebben we het meestal over culinaire groente of fruit. Eet je het bij het avondeten? Dan is het een groente. Of het nu wel of geen zaden heeft. En het komt van een plant, dus het is allemaal even gezond. Hoewel…

Meer van Cees

Meer columns van Cees lezen? Dat kan! Wat dacht u van deze over omstreden aspartaam. Of deze over de eeuwige strijd tussen groente en vlees.

Giftig
Want hoewel de tomaat als zeer gezond wordt beschouwd, is de tomatenplant dat allerminst. Samen met de paprika en aardappel behoort de tomatenplant tot het geslacht van de nachtschade. En omdat deze plant erg gevoelig is voor schimmels, verdedigt hij zichzelf door gif te maken. Veel gif. Zoveel gif dat de plant zelf niet eetbaar is. Lange tijd werd gedacht dat ook de tomaat erg giftig was. Totdat volgens een ‘waargebeurd verhaal’ in 1820 ene Robert Gibbon Johnson ten overstaan van een grote menigte twee tomaten nuttigde. En hij overleefde het! Waar of niet, het is een mooi verhaal.

Plantenhormoon
In Nederland groeien de meeste tomaten echt niet idyllisch buiten onder de stralende zon. Ze groeien zelfs niet meer in de aarde, maar in drijvende bakken met water. In deze hydrocultuur kan de teler de omstandigheden streng controleren voor een optimale groei. De tomaat wordt ook niet vers en rood geplukt, maar als deze nog groen en dus giftig is. Een rode sappige tomaat is namelijk veel te kwetsbaar om vervoerd te worden. Na het vervoeren worden de vruchten behandeld met een plantenhormoon, en voilà, de tomaat rijpt waar je bijstaat. Of die rijpende groene tomaat vervolgens ook rood wordt is nog de vraag, de kleur is namelijk cultuur afhankelijk. Zo eten ze in China bijvoorbeeld veel liever roze tomaten.

Toch mag ik ze wel, die tomaten. Want hoewel ze een giftige moeder hebben, drijvend en groen worden geteeld en bij wet tot groente zijn gedoopt, bieden ze een goede bescherming tegen kanker. De rode kleurstof lycopeen is het ingebouwde natuurlijke zonnefilter van de tomaat en het eten hiervan zou ook onze huid beschermen tegen de schadelijk UV-straling van de zon. Dus in de pan ermee. Lekkere recepten zijn op te vragen bij de redactie.

Wist u dat… het geheim van de allerlekkerste tomaten onlangs is uitgelekt?

Bronmateriaal

-
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Rachel Andrew (cc via Flickr.com).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd