De sector is verantwoordelijk voor bijna 40 procent van de totale wereldwijde CO2-uitstoot. Willen we in 2050 volledig CO2-neutraal zijn, dan moet het roer om.
Gebouwen en de bouw zorgen gezamenlijk voor een aanzienlijk uitstoot van CO2. Dat blijkt uit een nieuw rapport vrijgegeven door de VN. De sector blijkt verantwoordelijk te zijn voor bijna 40 procent van de totale wereldwijde CO2-uitstoot. En daarmee bereikt de CO2-uitstoot van de bouw een recordhoogte. De sector lijkt op dit moment dan ook verder weg dan ooit om klimaatverandering terug te dringen en bij te dragen aan de doelstellingen uit het Parijse Klimaatakkoord.
Energieverbruik
Hoewel het wereldwijde energieverbruik van gebouwen jaar-op-jaar stabiel bleef, is de energiegerelateerde CO2-uitstoot in 2019 tot maar liefst 9,95 GtCO2 gestegen. Opvallend genoeg blijkt die stijging een gevolg te zijn van de huidige verschuiving van het directe gebruik van steenkool, olie en biomassa naar elektriciteit. Dat komt omdat het opwekken van elektriciteit op veel plekken in de wereld nog steeds gedaan wordt door vervuilende kolen- en gascentrales. En het deel van de elektriciteit dat uit fossiele brandstoffen wordt gemaakt, blijkt te zijn gegroeid. Wanneer de emissies van de bouw worden opgeteld bij de CO2-uitstoot die momenteel al door gebouwen wordt geproduceerd, blijkt dat de gehele sector verantwoordelijk is voor 38 procent van de totale wereldwijde CO2-uitstoot.
CO2-uitstoot
Het zijn alarmerende cijfers die benadrukken dat er nog werk aan de winkel is. Om verdere opwarming van de aarde een halt toe te roepen, moet de wereldwijde CO2-uitstoot in 2030 zijn gehalveerd, voordat de uitstoot uiterlijk twintig jaar later tot nul is gedaald. Er is echter nog een lange weg te gaan, willen we daadwerkelijk in 2050 CO2-neutraal zijn. De directe CO2-uitstoot van gebouwen moet daarvoor tegen 2030 met 50 procent zijn verminderd en de indirecte uitstoot van de bouwsector met 60 procent. Dat komt neer op een daling van ongeveer 6 procent per jaar tot 2030. Ter vergelijking, dat komt overeen met de recordbrekend sterke daling in het afgelopen jaar als gevolg van de huidige pandemie. Doordat we massaal thuisbleven, daalde de uitstoot door fossiele brandstoffen afgelopen jaar met maar liefst zeven procent.
Strategieën
Op dit moment lijkt dat nog een brug te ver. Maar dat we wat moeten doen om de bouwsector op het goede spoor te krijgen, staat volgens het rapport buiten kijf. “De stijgende emissies in de bouwsector benadrukken de dringende behoefte aan nieuwe strategieën om de energievraag te verminderen,” zegt Inger Andersen, directeur van het VN-Milieuprogramma. “We moeten de energiesector koolstofvrij maken en materialen gebruiken die emissies gedurende de levenscyclus kunnen verminderen.”
Herstelmaatregelen
Volgens het rapport zijn onze kansen nog niet verkeken. Als we namelijk proberen om de economie na de coronacrisis ‘groener’ terug te laten groeien, kunnen we 25 procent van de voorspelde uitstoot van broeikasgassen in 2030 verminderd hebben. Dit kan bijvoorbeeld door plannen om klimaatverandering een halt toe te roepen te integreren met de plannen om de economie weer tot leven te wekken. Als we hierin slagen, zijn we dichterbij het doel om de opwarming van de aarde tot 2 graden Celsius te beperken.
Pandemie
Die mogelijkheden liggen er. Ook de bouwsector is afgelopen jaar namelijk hard door de coronacrisis geraakt. Bouwactiviteiten zijn in 2020 bijvoorbeeld met zo’n 20 tot 30 procent gedaald ten opzichte van 2019. Ongeveer 10 procent van het totaal aantal banen loopt gevaar, of is al verloren gegaan. Maar met herstelpakketten kunnen we volgens het rapport twee vliegen in één klap slaan. Zo kunnen ze helpen om nieuwe banen te scheppen en de bouwsector nieuw leven in te blazen en tegelijkertijd bestaande maatregelen aan te scherpen zodat de CO2-uitstoot kan worden teruggeschroefd. “Groene herstelpakketten kunnen helpen om snel de goede kant op te gaan,” aldus Andersen. “Het verplaatsen van de bouwsector naar een koolstofarm pad zal klimaatverandering vertragen en sterke economische herstelvoordelen opleveren. Dit zou een duidelijke prioriteit moeten zijn voor alle regeringen.”
Volgens de onderzoekers valt er in de bouwsector veel te halen. “Gebouwen zijn een strategische sector om tegelijkertijd verschillende mondiale uitdagingen aan te pakken,” zegt onderzoeker Sergio Israel Mendoza. “Denk aan klimaatverandering, de economische crisis als gevolg van de COVID-19-pandemie, verbetering van de leefomstandigheden en de veerkracht van onze steden.” Bovendien vertegenwoordigt de opkomst van duurzame gebouwen één van de grootste wereldwijde investeringsmogelijkheden van het volgende decennium. Beleggers zouden dan ook alle investeringen in onroerend goed opnieuw moeten evalueren door te kijken naar energie-efficiëntie en koolstofreductie. Tegelijkertijd kunnen ook andere factoren van de circulaire economie in ogenschouw worden genomen. Denk bijvoorbeeld aan het verminderen van de vraag naar bouwmaterialen en de zoektocht naar duurzamere oplossingen die de veerkracht van gebouwen vergroten.
