Wanneer bedrijven sluiten en iedereen naar zijn familie op het platteland reist, is de uittocht uit de stad zo groot, dat de temperatuur er meetbaar daalt.
Het Chinees Nieuwjaar (ook wel het Nieuwe Maanjaar genoemd) wordt elk jaar feestelijk ingeluid. Het werk wordt opgeschort, bedrijven sluiten hun deuren en miljoenen mensen verlaten de stad om zich bij hun familie op het platteland te voegen voor traditionele bijeenkomsten. Deze massale uittocht uit de stad is zelfs zo groot, dat wetenschappers het kwik in de stad waarneembaar zien dalen.
Het Chinese nieuwjaar wordt gevierd op de eerste tot en met de vijftiende dag van de eerste maand van de Chinese kalender. De eerste dag is de dag waarop de tweede (soms de derde) nieuwe maan na het winter-solstitium plaatsvindt. Dit jaar begon het Chinese nieuwjaar op 22 januari en eindigt op 5 februari. Het feest wordt traditioneel gevierd met de drakendansen en leeuwendansen en eindigt met het lantaarnfeest. Tijdens de nieuwjaarsperiode verblijft men bij familie of vrienden, wat zoals gezegd leidt tot grote migratiestromen. Ook liggen vele fabrieken aan de Chinese kustprovincies een week lang stil.
De temperatuur in de stad ligt normaal gesproken vrij hoog. Dat komt omdat stedelijke infrastructuur, zoals gebouwen en wegen, meer warmte vasthouden dan natuurlijke landschappen of landbouwgrond. Hierdoor liggen de temperaturen in de stad een stuk hoger dan in het omliggende landelijke gebied – een fenomeen dat ook wel het hitte-eilandeffect wordt genoemd. Daarnaast zorgen auto’s, airconditionings, verwarmingen en bouw- en industriële installaties ook voor extra warmte, waardoor het kwik in steden stijgt. Het temperatuurverschil tussen stad en omgeving kan zelfs oplopen tot 4 graden Celsius en is ‘s nachts het hoogst.
Lege steden
Maar tijdens het Chinese nieuwjaar, wanneer Chinezen massaal de stad verlaten, gebeurt er iets opmerkelijks. “Veel mensen verlaten de megasteden, zoals Beijing en Shanghai, en reizen af naar kleine dorpjes en plattelandsgebieden,” vertelt onderzoeker Zihan Liu. “Deze massale menselijke migratie uit grote steden resulteert in een abrupte daling van de door mensen gegenereerde hitte. En dat heeft een merkbaar effect op het stadsklimaat.”
Daling
In de studie bestudeerden de onderzoekers met behulp van satelliet- en temperatuurgegevens de warmtegraad in 31 verschillende steden. De onderzoeksperiode duurde van 2017 tot 2019. Na een grondige analyse blijkt dat de temperatuur gedurende het Chinese nieuwjaar in alle steden gemiddeld met 33 procent afneemt. Anders gezegd, dit betekent dat het kwik in deze steden met zo’n 0,35 graden Celsius daalt.
Verkoeling
Kortom, de grote exodus die elk jaar rond het Chinese nieuwjaar plaatsvindt, zorgt voor een meetbare verkoeling in grote steden. De daling van de temperatuur is overigens aanzienlijk minder uitgesproken in de buitenwijken van de stad. Dit suggereert dat de meer bevolkte stadscentra grotere schommelingen van het hitte-eilandeffect ervaren wanneer menselijke activiteiten veranderen.
Maatregelen
De bevindingen duiden erop dat antropogene warmteafgifte een belangrijke bijdrage levert aan de opwarming in stedelijke gebieden. Volgens Liu zouden er dan ook maatregelen moeten worden genomen gedurende de warmste tijden van het jaar, wanneer stedelingen het grootste risico lopen om oververhit te raken. “Er zou meer aandacht moeten zijn voor burgers die in stadscentra wonen en worden blootgesteld aan extreme temperaturen,” zo schrijven de onderzoekers.
Overigens is het niet voor het eerst dat wetenschappers het kwik in Chinese steden plotseling en meetbaar zien dalen. De intensiteit van het hitte-eilandeffect verminderde ook tijdens de COVID-19-lockdowns aanzienlijk. “Dit is nog een voorbeeld van hoe veranderingen in menselijk gedrag grote invloed heeft op de omgeving,” besluiten de onderzoekers. De bevindingen zijn gepubliceerd in Geophysical Research Letters.
