Chinese ambitie wordt werkelijkheid met lancering van Tiangong-2

Half september zal China het ruimtelaboratorium Tiangong-2 lanceren. En het ruimtelab – dat de opmaat vormt naar een Chinees ruimtestation – heeft een bescheiden Europees tintje.

In tegenstelling tot bijvoorbeeld NASA of ESA is de Chinese ruimtevaartorganisatie niet zo scheutig met informatie. Vaak moeten we via de Chinese staatsmedia haar plannen of lanceringen vernemen. En zelfs in die video’s of artikelen is de terughoudendheid voelbaar. Het gebrek aan informatie zorgt ervoor dat China nog altijd het ondergeschoven kindje is in de ruimtevaartberichtgeving. Onterecht. Want het land is hard bezig aan een opmars en wil zich op korte termijn kunnen meten aan de grootmachten op het gebied van de ruimtevaart: de VS, Rusland en Europa. En die ambitie krijgt zeer binnenkort handen en voeten met de lancering van Tiangong-2.

Van Tiangong-1 naar Tiangong-2
Tiangong-2 is de opvolger van Tiangong-1. Tiangong-1 werd in 2011 gelanceerd en is een ruimtelaboratoriummodule. In datzelfde jaar slaagden de Chinezen erin een onbemande ruimtecapsule aan Tiangong-1 te koppelen. En later meerde ook een bemande ruimtecapsule aan. Maar de astronauten aan boord van die ruimtecapsule verbleven slechts korte tijd – zo’n vijftien dagen – in Tiangong-1. Met Tiangong-2 willen de Chinezen weer een stapje verder gaan. Het is niet alleen de bedoeling dat een bemande capsule zich aan de ruimtelaboratoriummodule koppelt: astronauten zullen ook een maand aan boord van Tiangong-2 leven. “Dit zou een zeer grote stap zijn voor de Chinese bemande ruimtevaart en is zeer belangrijk voor de voorbereiding van het plan om uiteindelijk een permanent ruimtestation te lanceren,” vertelt natuurkundige Merlin Kole, verbonden aan de universiteit van Genève, aan Scientias.nl. Kole is één van de weinige buitenlanders die half september in China toe mogen kijken hoe Tiangong-2 het luchtruim kiest. Het maakt hem tot de aangewezen persoon om het Chinese stilzwijgen te doorbreken en meer over de missie te vertellen.

Het POLAR-instrument.
Het POLAR-instrument.
POLAR
Dat Kole over een paar dagen getuige zal zijn van de lancering van Tiangong-2 is het directe gevolg van een samenwerking tussen de Chinese ruimtevaartorganisatie en Europese onderzoeksinstituten. Tiangong-2 moet namelijk niet alleen bewijzen dat de Chinezen een bemand ruimtelab kunnen bouwen, maar is ook uitgerust met verschillende wetenschappelijke instrumenten, waaronder het zogenoemde POLAR-instrument. Dit instrument is ontwikkeld door Chinese en Europese wetenschappers, waaronder onderzoekers aan de universiteit van Genève. Kole is als natuurkundige aan deze universiteit nauw bij het POLAR-project betrokken en kan dan ook niet wachten tot Tiangong-2 het luchtruim kiest. “POLAR gaat hopelijk meer inzicht geven in wat gammaflitsen veroorzaakt.”

Gammaflitsen
Gammaflitsen zijn een soort enorme explosies die we op aarde niet kunnen produceren en we ons dan ook moeilijk voor kunnen stellen. Hoe deze gammaflitsen precies ontstaan, is onduidelijk. “We denken dat in deze explosies deeltjes worden versneld tot zeer hoge energieën (op dezelfde schaal of misschien zelfs hoger dan ze bijvoorbeeld op CERN kunnen),” vertelt Kole. “Uiteindelijk produceren deze deeltjes straling in de vorm van fotonen.” Het POLAR-instrument kijkt naar de polarisatie van straling en moet zo de herkomst van gammaflitsen onthullen. Het is nog onduidelijk hoeveel tijd POLAR daarvoor gegund is. “De verwachte levensduur van de Tiangong-2 is twee jaar,” vertelt Kole. Het POLAR-instrument kan in principe echter veel langer actief blijven. “Het enige wat we nodig hebben, is elektriciteit en een manier om data te downloaden. Beiden worden geleverd door Tiangong-2. Dus we hopen dat Tiangong-2 langer blijft werken dan gepland, want hoe langer we blijven meten, hoe meer gammaflitsen we zullen zien. Echter verwachten we binnen de geplande twee jaar al heel veel te kunnen doen.”

Een gammaflits. Hoe zo'n gammaflits precies ontstaat, is onduidelijk. Onderzoekers hebben er wel theorieën over. Zo ontstaan ze mogelijk door een samensmelting van twee neutronensterren. Of door het ineenstorten van een hypernova. Afbeelding: NASA / Swift / Mary Pat Hrybyk-Keith & John Jones.
Een gammaflits. Hoe zo’n gammaflits precies ontstaat, is onduidelijk. Onderzoekers hebben er wel theorieën over. Zo ontstaan ze mogelijk door een samensmelting van twee neutronensterren. Of door het ineenstorten van een hypernova. Afbeelding: NASA / Swift / Mary Pat Hrybyk-Keith & John Jones.

Meer instrumenten
Naast POLAR zijn aan boord van Tiangong-2 nog verschillende andere wetenschappelijke instrumenten te vinden. Maar zij blijven nog even in nevelen gehuld, weet Kole. “Over veel van de andere instrumenten zullen we pas meer details krijgen na een succesvolle lancering.”

Tiangong 2
Tiangong 2

Ambitie
En zo houden de Chinezen de spanning erin. Wat door de jaren heen wel duidelijk is geworden, is dat de Chinezen heel goed weten wat ze willen en over het doorzettingsvermogen beschikken om die ambities werkelijkheid te laten worden. Zo brengt een succesvolle lancering van Tiangong-2 de Chinezen weer een stapje dichter bij die ene grote droom: een Chinees ruimtestation. “Als de plannen voor de Tiangong-2 succesvol zijn, komt China op het niveau dat alleen de VS en Rusland hebben bereikt: een bemand ruimtelaboratorium,” benadrukt Kole. “Het uiteindelijke plan voor een ruimtestation is deels het gevolg van de politiek van de VS dat China geen toegang gaf tot het ISS (ESA stond daar meer open voor). Het bouwen van een eigen station betekent dat China qua ruimtevaart op hetzelfde niveau zit als de VS en Rusland en dat in een zeer korte tijd heeft weten te bereiken. Van daaruit zullen de Chinezen waarschijnlijk de hoge ambities doorzetten en wellicht de VS inhalen.”

“Wellicht gaan de Chinezen de Amerikanen op het gebied van ruimtevaart voorbij”

En daar hoeven we heus niet rouwig om te zijn, vindt Kole. Sterker nog: we moeten blij zijn met de Chinese ambities. “Het ISS vormt een belangrijke plek voor experimenten in mijn onderzoeksgebied (astrofysica). Meerdere zeer grote, zware en gecompliceerde experimenten zijn op het ISS gemonteerd. Een groot voordeel hiervan is dat – in tegenstelling tot een experiment op een losstaande satelliet – een experiment op het ISS met behulp van een ruimtewandeling gerepareerd of aangepast kan worden. Het ISS heeft nog een paar jaar te gaan, misschien zelfs tien jaar, maar een opvolger is er naar mijn weten nog niet. Een Chinees alternatief naast het ISS dat waarschijnlijk ook nog een langere levensduur heeft, biedt de wetenschap veel mogelijkheden.”

Bronmateriaal

Interview met Merlin Kole.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd