Nieuw onderzoek wijst erop dat chimpansees bepaalde soorten voedsel op een specifiek moment van de dag eten, namelijk het moment waarop de voedingswaarde van dit voedsel het grootst is. Het suggereert dat chimpansees het moment van etenstijd heel bewust kiezen.
Dat schrijven onderzoekers van de Purdue University in het blad Journal of Primatology. “Er is een verband tussen het moment waarop primaten bepaalde soorten voedsel eten en de voedingswaarde van dit voedsel,” vertelt onderzoeker Bryce Carlson. “We kunnen niet met zekerheid stellen dat chimpansees bewust bladeren selecteren op het moment dat deze de grootste voedingswaarde hebben.” Het verband leidt echter wel tot de intrigerende hypothese dat dat het geval is.
Bladeren voor het slapengaan
Chimpansees eten normaal gesproken van alles: onder meer fruit, bladeren, stengels van planten, insecten en wortels. Tegen het eind van de dag eten ze echter voornamelijk verschillende soorten bladeren. Lang wisten onderzoekers niet waarom de chimpansees juist dan bladeren aten. Sommigen dachten dat de bladeren de chimpansees een verzadigd gevoel gaven en hun lichaam de voedingswaarden in de bladeren vervolgens ‘s nachts op het gemak tot zich kon nemen. Anderen stelden dat het alles te maken had met de sociale dynamiek: chimpansees brengen het eind van de dag vaak in kleine groepjes, op de grond door. En dat is ook de plek waar die bladeren te vinden zijn.
Onderzoek
“We weten dat er bij andere dieren, zoals gedomesticeerde schapen, een verband is tussen de kwaliteit van het voedsel en het dagelijkse voedselpatroon. Dus wij wilden deze chimpansees eens nader bestuderen en hun dagelijkse eetpatroon naast de voedingswaarde van deze bladeren leggen.” De onderzoekers bestudeerden het eetgedrag van de chimpansees. En ze analyseerden twee planten waar de chimpansees regelmatig tegen het eind van de dag van aten: Pterygota mildbraedii en Celtis africana.
Resultaten
De onderzoekers ontdekten dat de makkelijker te verteren vezels en koolhydraten zoals suikers en zetmeel in P. mildbraedii naarmate de dag vorderde met vijftien tot wel 100 procent toenamenen. Dat betekent dat de bladeren in de avond meer calorieën leverden dan ‘s ochtends. Cellulose en lignine – stoffen die ervoor zorgen dat de bladeren lastiger te verteren waren – namen naar de avond toe juist af. In het geval van C. africana bleek de hoeveelheid suikers in de bladeren aan het eind van de middag twee keer zo groot te zijn als ‘s ochtends het geval was.
Lekker zoet
Als de chimpansees inderdaad ‘s avonds laat bladeren eten om zo meer voedingsstoffen binnen te krijgen, dan is natuurlijk de vraag wat de chimpansees daartoe aanzet. Zij kunnen tenslotte de voedingswaarde van bladeren niet meten. Carlson wijst erop dat de hoeveelheid suikers in de bladeren tegen het eind van de dag toeneemt. “Dan smaken de bladeren waarschijnlijk zoeter en de chimpansees leren dan wellicht om hun eetgedrag daarop te passen. We weten dat ze zicht, textuur, smaak en geur gebruiken wanneer ze fruit eten, dus het is aannemelijk dat ze datzelfde doen met bladeren.”
Het onderzoek heeft niet alleen implicaties voor onze kennis omtrent chimpansees. Het kan ons in de toekomst ook meer vertellen over het dieet van onze voorouders en dus hoe het dieet van de moderne mens tot stand is gekomen. “Vragen over wat mensen vandaag de dag eten en waarom zijn belangrijk, aangezien de groeiende wereldbevolking worstelt met ondervoeding die weer verband houdt met de kwaliteit van leven, ziekte en sterfte. De evolutie van elke soort houdt verband met en wordt zelfs aangedreven door de beschikbaarheid en kwaliteit van voedsel, dus hoe meer we leren over onze lange historie met voedsel, hoe beter we in staat zijn om op individueel en wereldniveau aanbevelingen te doen als het gaat om het eetgedrag van vandaag de dag en in de toekomst.”