Ze landen voorzichtig op een nietsvermoedend zoogdier om vervolgens stiekem wat plukjes haar uit de vacht te trekken.
Veel vogels gebruiken haar of pels als lekker zacht en warm nestmateriaal. Wetenschappers gingen er van uit dat deze vogels echter alleen haar van karkassen of dode zoogdieren gebruikten, of haar dat ze toevallig ergens onderweg hadden gevonden. Maar dat blijkt toch niet altijd het geval. Want onderzoekers hebben in een nieuwe studie ontdekt dat brutale mezen voorzichtig op een nietsvermoedend levend zoogdier landen, om vervolgens stiekem wat plukjes haar uit de vacht te trekken.
Wasbeer
Onderzoekers waren in de Amerikaanse staat Illinois vogels aan het tellen, toen ze plotseling getuige werden van het bizarre tafereel. “De mees die ik zag plukte haar van een levend dier,” herinnert onderzoeker Jeffrey Brawn zich. “Dit was een levende wasbeer, met klauwen en tanden. De wasbeer leek het overigens niet erg te vinden, hij werd niet eens wakker.”
Video’s
De onderzoekers besloten het merkwaardige fenomeen nader te bestuderen. Al bleek er in de wetenschappelijke literatuur niet veel over te vinden. De auteurs vonden in wetenschappelijke artikelen slechts een paar beschrijvingen van het gedrag. Een zoekopdracht op internet leverde echter meer resultaten op. Zo kwamen ze tientallen voorbeelden tegen in de vorm van online video’s geplaatst door vogelaars en andere vogelliefhebbers. In bijna alle gevallen bleek de dief een tweekleurige mees (Baeolophus bicolor) te zijn die op slinkse wijze haar plukt van een kat, hond, mens, wasbeer of – in één vrij opmerkelijk geval – een stekelvarken.
Tweekleurige mees steelt haar van een wasbeer.
Ook deze vrouw moet eraan geloven.
Gevaarlijk
De onderzoekers waren verrast. Want deze vogeltjes waren blijkbaar brutaal genoeg om levende, soms best gevaarlijke zoogdieren te benaderen om hen van haar te ontdoen. “We weten dat vogels verschillende materialen gebruiken om hun nesten te bekleden,” zegt onderzoeker Mark Hauber. “Maar waarom riskeren ze daarvoor hun leven?”
Reden
Blijkbaar weegt het voordeel van lekker zacht en warm nestmateriaal op tegen het gevaar, zo vermoeden de onderzoekers. Aan de ene kant kan het zijn dat de vogels simpelweg het haar nodig hebben om hun nesten te isoleren. Maar het feit dat de vogels haar van levende zoogdieren stelen, kan ook een andere reden hebben. Zo kan het haar van levende zoogdieren – en de bijbehorende geur – mogelijk nestroofdieren zoals slangen of andere vogels afschrikken.
Niet de enige
De tweekleurige mees houdt er overigens niet als enige een dergelijke tactiek op na. “De grote kuiftiran bekleed zijn nest bijvoorbeeld met slangenhuid, om op die manier roofdieren weg te houden,” aldus Brawn. “Ook bestaan er vinken in Afrika die ontlasting van zoogdieren op hun ingesloten nesten leggen,” vult Hauber aan. “Het zou ook kunnen dat het gestolen haar parasieten buiten de deur houdt, die een veelvoorkomende bedreiging voor kuikens vormen, vooral in holtenesten van mezen.”
De bevindingen uit de studie zijn hoe dan ook opmerkelijk. Om te laten zien hoe bijzonder het is, linken ze in hun onderzoek naar tientallen online video’s waarin mezen plukjes haar stelen van 47 mensen, 45 honden, drie katten, drie wasberen en één stekelvarken. “Onverwachte interacties zoals deze herinneren ons eraan dat dieren allerlei interessant en vaak over het hoofd gezien gedrag vertonen,” zegt onderzoeker Henry Pollock. “Het benadrukt het belang van zorgvuldige observaties om er meer licht op te werpen.”
