De overdracht van de vogelgriep van vogel op mens is zeer zeldzaam en is tot op heden slechts enkele keren voorgevallen.
In het zuidwesten van Engeland is een persoon besmet geraakt met de vogelgriep. De persoon liep de infectie op door zeer nauw en regelmatig contact met een groot aantal vogels, die gedurende een lange periode in en om het huis gehouden werden. De overdracht van de vogelgriep van vogel op mens is overigens zeer zeldzaam. De Wereldgezondheidsorganisatie is van het voorval op de hoogte gebracht.
Vogelgriep
Vogelgriep is een besmettelijke ziekte die voorkomt bij pluimvee (zoals kippen of kalkoenen) en andere wilde vogelsoorten (zoals eenden, duiven en zwanen). Vogelgriep kan door veel verschillende griepvirussen (virustypen) worden veroorzaakt. Op dit moment circuleert onder vogels in het Verenigd Koninkrijk de zogenoemde H5N1-stam. In uiterst zeldzame gevallen kunnen sommige virustypen overspringen van dier naar mens. Dit gebeurt alleen bij direct en intensief contact tussen besmette vogels en mensen. Op dit moment is het nog niet duidelijk of ook de geïnfecteerd geraakte persoon, die zich overigens prima voelt en in quarantaine zit, H5N1 onder de leden heeft. Maar dat lijkt wel aannemelijk.
Mensen die ziek worden van vogelgriep krijgen dezelfde symptomen als bij een gewone wintergriep: koorts, hoofdpijn, spierpijn, hoest of oogontsteking (conjunctivitis). De ziekte verloopt meestal mild. In Azië zijn er echter ook verschillende typen vogelgriepvirus die wel ernstige klachten kunnen veroorzaken.
“De mogelijke menselijke besmetting met een H5-vogelgriepvirus is de eerste in het Verenigd Koninkrijk,” zegt Ian Brown, hoofd Virologie bij de Animal and Plant Health Agency. “Er is in de loop der jaren een zeer klein aantal gevallen onder mensen geweest, maar allemaal met andere virustypen (H7) en niet met H5. Dit is mogelijk het eerste gemelde geval bij mensen met deze specifieke H5N1-stam. Het is dan ook een uiterst zeldzame gebeurtenis, ook al treft dit virus momenteel vogelpopulaties in met name Azië, Europa en Afrika.”
Zeldzaam
Hoewel het dus mogelijk is dat mensen door besmette vogels de vogelgriep kunnen krijgen, is dit zoals gezegd vrij zeldzaam. Het vereist meestal nauw contact met een geïnfecteerde vogel. En dus wordt het risico voor de mens over het algemeen als zeer laag beschouwd. Bovendien komt het nagenoeg niet voor dat de vogelgriep van mens op mens wordt doorgegeven. “Er is geen reden voor onnodig alarm,” aldus Brown. “Het risico voor de mens is vrij klein. Bovendien is er geen bewijs dat dit virus van de ene op de andere persoon kan worden overgedragen.”
Alert
Ondanks deze enigszins geruststellende feiten, zijn deskundigen alert. Zeker met de coronacrisis zo vers in ons geheugen. “Ondanks dat het risico laag is, weten we dat sommige stammen op mensen kunnen overspringen,” zegt Isabel Oliver, hoofdwetenschapper bij de UK Health Security Agency. “Daarom hebben we robuuste systemen nodig om die vroegtijdig te detecteren en actie te ondernemen. Momenteel is er geen bewijs dat de in het Verenigd Koninkrijk gedetecteerde stam zich van persoon op persoon kan verspreiden. Maar we weten dat virussen voortdurend evolueren. We blijven de situatie dan ook nauwlettend volgen. We hebben alle contacten van de geïnfecteerde persoon getraceerd en hebben geen verdere verspreiding vastgesteld.”
Nederland
Ondertussen waart het H5N1-virus ook in Nederland rond. In de plaats Bentelo, gelegen in de provincie Overijssel, is bij legkippen op een pluimveebedrijf hoog pathogene H5N1 vogelgriep vastgesteld. Om de verspreiding van het virus te voorkomen, zijn alle 120.000 dieren geruimd. Naast het besmette bedrijf ligt nog een pluimveebedrijf van dezelfde eigenaar, waar dezelfde verzorgers werken. Dit bedrijf met circa 69.000 kippen is preventief geruimd.
Actie
Experts benadrukken dat mensen zieke of dode wilde vogels die mogelijk het virus met zich meedragen, niet mogen aanraken. Daarnaast wordt er in Engeland alles aan gedaan om verdere verspreiding te voorkomen. “We hebben snel actie ondernomen om de verspreiding van de ziekte op de betreffende locatie te beperken,” aldus Christine Middlemiss, de Chief Veterinary Officer van het Verenigd Koninkrijk. “Alle besmette vogels zijn op humane wijze afgemaakt en het pand wordt gereinigd en ontsmet.”
Daarnaast wordt iedereen die in contact is geweest met de besmette persoon in de gaten gehouden. “We hebben met de hoogste risicogevallen dagelijks contact om te zien of ze symptomen ontwikkelen, zodat we tijdig passende maatregelen kunnen nemen,” zegt Middlemiss. “Mensen krijgen ook een antivirale behandeling aangeboden nadat ze met besmette vogels in contact zijn geweest. Dit helpt het risico te verkleinen dat de infectie op anderen wordt overgedragen. Ten slotte nemen we zelfs uitstrijkjes van mensen als ze geen symptomen hebben. Want op die manier kunnen we ervoor zorgen dat iedereen die mogelijk geïnfecteerd is, al vroegtijdig wordt opgemerkt.”
