Het in beslag genomen fossiel omvat het volledige skelet van een pterosaurus.
De Braziliaanse politie is bij een woninginval op een wel heel bijzondere vondst gestuit. Op zes vierkante meter kalksteen platen troffen ze fossiele resten aan. Het fossiel is overgebracht naar de Universiteit van São Paulo voor verdere analyse. En daar kwamen onderzoekers tot een verbijsterende ontdekking.
Uitzonderlijk goed bewaard
De gefossiliseerde overblijfselen die bij de politie-inval waren verkregen, blijken toe te behoren aan een Tupandactylus navigans; een inmiddels uitgestorven vliegend reptiel dat leefde tijdens het vroege Krijt in het huidige Brazilië. Maar het meest opvallende is de staat waarin de resten verkeren. Zo blijkt het te gaan om het volledige, grotendeels intacte skelet van een Tupandactylus. Naast de botten hebben zelfs gedeeltelijk zachte weefsels de tand des tijds overleefd. Het is dan ook één van de best bewaard gebleven fossielen van een Tupandactylus die onderzoekers ooit hebben gezien.
Tupandactylus is een geslacht van Tapejaridae; een groep pterosauriërs. De pterosaurus was een vliegend reptiel dat zij-aan-zij met de dinosaurussen tijdens het Trias Jura en Krijt (228 tot 66 miljoen jaar geleden) leefde. Toch vormen ze de wat minder bekende neven van de dino’s. Pterosauriërs waren de allereerste dieren met een ruggengraat die konden vliegen. Tupandactylus leefde in het huidige Brazilië. Hun naam is afgeleid van Tupan (de dondergod van de Tupi) en het Klassiek Grieks daktylos (vinger), een verwijzing naar de typische vleugelvinger van de pterosauriërs. De reptielen beschikten over indrukwekkende kammen op het hoofd. Deze diende mogelijk voor communicatie binnen de soort en was wellicht felgekleurd. Afgezien van de kam is de schedel tamelijk langwerpig, 3,6 maal langer dan hoog.
Het is een bijzondere ontdekking. Want normaal gesproken vinden paleontologen slechts gedeeltelijke overblijfselen van een Tupandactylus. Dit is dan ook de eerste keer dat paleontologen meer dan alleen de schedel van deze soort hebben kunnen bestuderen en de gelegenheid kregen om een blik te werpen op het hele lichaam van een Tupandactylus navigans. Met behulp van CT-scans slaagde het onderzoeksteam er zelfs in om de botten te onthullen die in de kalkstenen platen verborgen waren.
Hoofdkam
Tupandactylus navigans staat voornamelijk bekend om zijn enorme hoofdkam. En ook het nieuw ontdekte exemplaar blijkt over zo’n indrukwekkende hoofdkam te beschikken. De onderzoekers vermoeden dat deze kam een beetje in de weg zat bij het vliegen en dat het dier daarom waarschijnlijk niet lang in de lucht vertoefde. Dat wil overigens niet zeggen dat het reptiel helemaal niet opsteeg. Zo beschikt de Tupandactylus over alle noodzakelijke aanpassingen om te kunnen vliegen.
Kuif
Daarnaast blijkt het nieuw gevonden exemplaar een ongewoon grote kuif op zijn kin te hebben zitten dat onderdeel uitmaakt van zijn toch al indrukwekkende schedelversiering. De onderzoekers veronderstellen dat deze soort vanwege zijn lange nek en de proporties van zijn ledematen, een foeragerende levensstijl had.
Hoe trouwens al deze factoren invloed hadden op de vliegprestaties en levensstijl van deze dieren, zal toekomstig onderzoek moeten uitwijzen. Ook hebben de onderzoekers nog tal van andere vragen die ze in vervolgstudies hopen te beantwoorden. Want het is niet zelden dat een wetenschappelijke ontdekking tot nieuwe vragen leidt. Tegelijkertijd staan de onderzoekers ook even stil bij deze uitzonderlijke ontdekking. “Hier beschrijven we het meest complete fossiel van een Tapejaridae uit Brazilië dat het skelet van een Tupandactylus navigans omvat waarbij zelfs zacht weefsel behouden is gebleven,” zo valt er te lezen in de studie. “Dit exemplaar verschaft nieuw inzicht in de anatomie van het dier.”
