Bouwblok van RNA ontdekt op planetoïde Ryugu

De ontdekking onderschrijft het idee dat belangrijke bouwblokken voor leven in de ruimte gecreëerd worden en door ruimtestenen op aarde kunnen zijn afgezet.

Tijdens een analyse van materiaal afkomstig van planetoïde Ryugu zijn wetenschappers onder meer op uracil gestuit. Een bijzondere ontdekking. Uracil is namelijk een bouwblok van ribonucleïnezuur, beter bekend als RNA: een molecuul dat instructies herbergt voor de ‘bouw’ en het functioneren van organismen.

Vitamine B3
Naast uracil stuitten onderzoekers in het materiaal ook op nicotinezuur, dat ook wel bekend staat als vitamine B3. Dit stofje speelt een belangrijke rol in de stofwisseling.

Andere biologische moleculen
“We troffen uracil in kleine hoeveelheden in de monsters aan,” vertelt onderzoeker Yasuhiro Oba. Het gaat dan om concentraties van 6-32 ppb (deeltjes per miljard). “Vitamine B3 kwam overvloediger voor, met een concentratie van 49 tot 99 ppb. Daarnaast troffen we ook andere organische moleculen in het monster aan.” Waaronder een selectie van aminozuren die onderdeel uitmaken van eiwitten of een rol spelen in de stofwisseling.

Ryugu
De onderzoekers ontdekten de stofjes zoals gezegd in materialen afkomstig van Ryugu. Die materialen zijn verkregen doordat ruimtestonde Hayabusa2 in 2019 naar het oppervlak van de planetoïde afdaalde om deze te bemonsteren. Het verzamelde materiaal werd vervolgens in december 2020 op de aarde afgezet voor analyse.

Waardevolle monsters
Het is natuurlijk niet voor het eerst dat onderzoekers de samenstelling van meteorieten onderzoeken. Maar eerder moesten ze het daarbij voornamelijk doen met ruimtestenen die op het aardoppervlak waren geploft. De monsters die nu op een ruimtesteen die nog daadwerkelijk in de ruimte vertoeft, zijn verzameld, zijn in zekere zin echter veel waardevoller, zo legt Oba uit. “Wetenschappers hebben eerder wel nucleobasen en vitamines in bepaalde koolstofrijke meteorieten ontdekt, maar het was dan altijd de vraag of ze door blootstelling aan de aardse omgeving niet (met die stoffen, red.) besmet waren geraakt.” In andere woorden: men kon niet helemaal uitsluiten dat die nucleobasen en vitamines na de landing van meteorieten op die ruimtestenen terecht waren gekomen. “Aangezien Hayabusa2 twee monsters van planetoïde Ryugu heeft gehaald en deze in verzegelde capsules naar de aarde heeft gebracht, kan contaminatie worden uitgesloten.”

Vorig jaar wierpen wetenschappers al een eerste blik op de materialen die op Ryugu werden verzameld. Daaruit bleek dat de monsters het meest ongerepte materiaal uit de jonge jaren van ons zonnestelsel herbergen dat wetenschappers ooit hebben gezien. Een latere analyse wees vervolgens uit dat de planetoïde rijk was aan organische moleculen. In de materialen werden toen reeds onder meer aminozuren aangetroffen. Suikers en nucleobasen konden de onderzoekers toen niet vinden. “Mogelijk zijn ze wel aanwezig, maar in hoeveelheden die te klein zijn om in het relatief kleine beetje materiaal dat we voor deze studie tot onze beschikking hadden, door ons gedetecteerd te worden,” stelde onderzoeker Daniel Glavin, werkzaam bij NASA Goddard, toen. En nu zijn Japanse onderzoekers er dus wel in geslaagd om de aanwezigheid van nucleobasen op de ruimtesteen aan te tonen.

Theorie
Met de ontdekking dat de nog in de ruimte vertoevende Ryugu vitamines en nucleobasen herbergt, wint de theorie dat belangrijke bouwstenen voor leven – zoals nucleobasen – in de ruimte gevormd worden, terrein. Aangenomen wordt dat die bouwstenen voor leven vroeger door planetoïden en kometen op aarde zijn afgezet. Daar droegen ze vervolgens bij aan de totstandkoming van leven.

Later dit jaar zal de Amerikaanse ruimtesonde OSIRIS-REx materialen verzameld op planetoïde Bennu op aarde afleveren. Door de samenstelling van die planetoïde aan de hand van die materialen te bestuderen en met die van Ryugu te vergelijken, hopen wetenschappers de hierboven genoemde theorieën te versterken en waar nodig bij te kunnen schaven.

Bronmateriaal

"Uracil found in Ryugu samples" - Hokkaido University
Afbeelding bovenaan dit artikel: JAXA, University of Tokyo, Kochi University, Rikkyo University, Nagoya University, Chiba Institute of Technology, Meiji University, University of Aizu, AIST

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd