Boreale branden brachten in 2021 bijna twee keer meer CO2 in de atmosfeer dan de wereldwijde luchtvaart

De natuurbranden – zelf het gevolg van de opwarming van de aarde – dreigen het een stuk lastiger te maken om klimaatverandering een halt toe te roepen.

In 2021 stootten de vuur gevatte boreale bossen in Noord-Amerika en Eurazië zo’n 1,76 miljard ton CO2 uit. Dat schrijven Amerikaanse onderzoekers in het blad Science. Het is een nieuw record, dat mogelijk niet eens zo heel lang zal standhouden.

Toename van natuurbranden
De laatste jaren worden we steeds vaker opgeschrikt door natuurbranden in het subarctisch gebied, zoals in Siberië en het noorden van Canada. Daarbij gaat niet alleen veel vegetatie verloren, maar komen ook grote hoeveelheden koolstofdioxide (CO2) vrij.

Toename
De CO2-uitstoot die te herleiden is naar boreale natuurbranden neemt al sinds het jaar 2000 geleidelijk aan toe, maar piekte in 2021, zo blijkt uit nieuwe metingen. In dat jaar kwam er door natuurbranden maar liefst 150% meer CO2 vrij dan er gemiddeld op jaarbasis tussen het jaar 2000 en 2021 door brandende vegetatie vrijkwam. “Volgens onze metingen hebben de boreale branden in 2021 voorgaande records verpulverd,” stelt onderzoeker Steven Davis. “Boreale branden brachten in 2021 bijna twee keer zoveel CO2 voort als de wereldwijde luchtvaart.”

Klimaatverandering
Dat er in het subarctisch – veelal on- of schaars bewoond – gebied in toenemende mate branden woeden, lijkt misschien iets waar wij weinig mee te maken hebben. Maar niets is minder waar. Want de branden dragen – middels de CO2-uitstoot die ermee gepaard – niet alleen bij aan de opwarming van de aarde, maar zijn er ook een direct gevolg van. Door de opwarming van de aarde stijgen de temperaturen in het subarctisch gebied en neemt ook de droogte toe. En onder dergelijke omstandigheden kunnen branden gemakkelijker ontstaan en groeien, waarna er dus ook weer meer CO2 vrijkomt en de omstandigheden voor het ontstaan en instandhouden van natuurbranden dus alleen maar gunstiger worden. “De escalatie van natuurbranden in het boreale gebied zal er naar verwachting toe leiden dat koolstof dat opgeslagen zit in de permafrost (de tot voor kort permanent bevroren subarctische bodem, red.) sneller vrijkomt en tevens bijdragen aan de noordwaartse expansie van struikgewas,” stelt onderzoeker Yang Chen. “En dat kan weer leiden tot meer opwarming en een nog gunstiger klimaat creëren voor het optreden van natuurbranden.”

Het is zorgwekkend. Net als de recordbrekende uitstoot die de natuurbranden in 2021 reeds noteerden. “Als een dergelijke uitstoot (…) het nieuwe normaal wordt, wordt het nog lastiger dan gedacht om het klimaat van de aarde te stabiliseren,” stelt Davis. “Ongeveer 80 procent van deze CO2-uitstoot zal door hergroei van vegetatie weer worden opgenomen, maar 20 procent verdwijnt vrijwel onherroepelijk in de atmosfeer. Dus mensen moeten manieren gaan vinden om die koolstof uit de lucht te halen of onze eigen productie van atmosferisch CO2 flink terugdringen.”

WIST JE DAT…
…wetenschappers vorig jaar nog een forse toename van natuurbranden voorspelden? Heel concreet kan het aantal natuurbranden wereldwijd tegen het jaar 2100 met wel 50 procent zijn gestegen. En niet alleen het aantal natuurbranden neemt toe, ze worden naar verwachting ook heviger.

Bronmateriaal

"Wildfires in 2021 emitted a record-breaking amount of carbon dioxide" - University of California, Irvine
Afbeelding bovenaan dit artikel: NASA

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd