Boor hielp mogelijk bij het ontstaan van RNA op Mars

Het in 2016 op de rode planeet ontdekte element kan dan ook een sleutelrol hebben gespeeld in eventueel leven op Mars.

Eind 2016 ontdekte Marsrover Curiosity in de Gale-krater boor. De rover trof het element aan in sedimenten die miljarden jaren geleden in de krater zijn afgezet. Een bijzondere ontdekking, stelde onderzoeker Patrick Gasda toen. “Geen enkele eerdere Marsmissie heeft boor gevonden.”

Boor vertelt meer over grondwater
Gasda en collega’s concludeerden dat het element lang geleden in grondwater moet hebben gezeten. En de aanwezigheid van boor kon ons meer vertellen over dat grondwater. “Als het boor dat we in de aderen op Mars gevonden hebben, vergelijkbaar is met wat we op aarde zien, zou dat erop wijzen dat het grondwater op het oude Mars dat deze aderen heeft gevormd tussen de 0 en 60 graden Celsius warm was en een neutrale tot basische pH had,” vertelde Gasda eind vorig jaar. Met zo’n aangename temperatuur en pH-waarde en de aangetoonde aanwezigheid van opgeloste chemische stoffen leek dit water heel geschikt voor leven.

En boor kan een directe impact hebben gehad op het ontstaan van leven op Mars
In een nieuw paper borduren onderzoekers – waaronder Gasda – op deze ontdekking voort en verkennen ze wat de aanwezigheid van het element boor an sich betekent voor de leefbaarheid van de planeet. En de resultaten zijn opwindend. In water opgelost boron kan namelijk een grote rol gespeeld hebben bij het ontstaan van RNA: één van de bouwblokken van leven, zo schrijven de onderzoekers in het blad Geophysical Research Letters. “In water opgelost boron kan een brug hebben geslagen tussen simpele organische moleculen en RNA,” vertelt Gasda. “Zonder RNA heb je geen leven. De aanwezigheid van boor vertelt ons dat, als organische stoffen op Mars voorhanden waren, deze chemische reacties kunnen hebben plaatsgevonden.”

Ribose
Een belangrijk ingrediënt van RNA is een suiker dat ribose wordt genoemd. Maar suikers zijn zeer onstabiel en lossen snel op in water. Ribose heeft dan ook een ander element nodig om stabiel te kunnen blijven. En dat kan boor zijn geweest. Wanneer dit oplost in water, gaat het de reactie aan met ribose en stabiliseert het suiker lang genoeg om de productie van RNA mogelijk te maken. “Wij detecteerden in water opgelost boron in een krater op Mars die 3,8 miljard jaar oud is en dus waarschijnlijk jonger is dan het leven op aarde. Het vertelt ons in feite dat op het oude Mars – onafhankelijk van de aarde – omstandigheden heersten waaruit leven mogelijk kan zijn voortgekomen.”

Leefbaarheid
De ontdekking van boor lijkt de kans dat er ooit leven is geweest op Mars te vergroten. Maar nog altijd is er geen direct bewijs gevonden voor (voormalig) leven op de rode planeet. Het enige wat Curiosity met zekerheid heeft kunnen vaststellen, is dat een deel van de planeet – de Gale-krater – ooit leefbaar moet zijn geweest.

Pas als in 2020 een nieuwe Marsrover naar de rode planeet wordt gestuurd, zal duidelijk worden of die leefbare omstandigheden ook daadwerkelijk tot het ontstaan van leven hebben geleid. Deze rover is namelijk uitgerust met instrumenten die sporen van voormalig leven op de planeet kunnen opsporen.

Bronmateriaal

"Discovery of boron on Mars adds to evidence for habitability" - Los Alamos National Laboratory

Afbeelding bovenaan dit artikel: NASA / JPL-Caltech / MSSS

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd