Neuspeuteren, het lijkt zo’n onschuldige bezigheid. Toch kun je het beter laten als je een coronabesmetting wilt vermijden, blijkt uit nieuw onderzoek van het Amsterdam UMC. De wetenschappers stellen zelfs dat neuspeuteren serieuzer moet worden genomen als mogelijk besmettingsgevaar.
De Amsterdamse onderzoekers keken naar de impact die neuspeuteren, maar ook nagelbijten en een bril of baard dragen, heeft op de kans op een coronabesmetting. Daartoe verzamelden ze data van een paar honderd zorgmedewerkers, die in het UMC werken. Iets meer dan 85 procent peuterde in zijn neus. Twee derde droeg meestal een bril en een derde deed aan nagelbijten. “Artsen zaten het vaakst in hun neus te peuteren”, schrijft het onderzoeksteam. In totaal hadden 34 deelnemers tegen oktober 2020 Covid-19 opgelopen. Van hen zaten er maar liefst 32 regelmatig in hun neus.
Dagelijks de vinger in de neus
Onderzoeker Ayesha Lavell vertelt het tegen Scientias.nl iets gedetailleerder: “Tussen maart en oktober 2020 volgden wij een groep ziekenhuismedewerkers waarbij we door middel van bloedonderzoek keken of zij een infectie met Covid-19 hadden opgelopen. In december 2021 ontving een deel van deze medewerkers vervolgens een vragenlijst over gedrag, zoals neuspeuteren, en fysieke kenmerken, zoals het dragen van een bril. Aan dit vragenlijstonderzoek namen 219 ziekenhuismedewerkers van het Amsterdam UMC deel, van wie 84,5 procent heeft aangegeven weleens – variërend van maandelijks tot dagelijks – in zijn neus te peuteren.”
Veel meer kans op corona
En dat neuspeuteren bleef niet zonder gevolgen. “Deze neuspeuteraars bleken tijdens de eerste fase van de pandemie vaker geïnfecteerd te raken met Covid-19 dan niet-neuspeuteraars (17,3 tegenover 5,9 procent). Dit houdt in dat neuspeuteraars bijna drie keer zo vaak besmet waren met Covid-19”, legt Lavell uit, die er nadrukkelijk op wijst dat het een correlatie betreft en geen oorzakelijk verband. “We kunnen dus niet uitsluiten dat niet-neuspeuteraars bijvoorbeeld in het algemeen hygiënischer zijn. We hebben echter gecorrigeerd voor belangrijke mogelijke factoren, zoals aan Covid-19-gerelateerde blootstelling – van patiënten en collega’s of familieleden – waarvan in ons eerdere onderzoek is aangetoond dat het verband houdt met het risico om corona te krijgen.”
Nagelbijten mag wel
De onderzoekers keken ook naar de invloed van een bril, een baard en nagelbijten op de kans op Covid-19. Het lukte daarbij niet om een verband vast te stellen. Waarom was dat er dan wel met neuspeuteren? “De neus is een van de routes waardoor het coronavirus het lichaam kan binnendringen. De achterliggende gedachte is dat je door neuspeuteren het virus naar binnen brengt indien dit zich op je vinger bevindt, en dat je met neuspeuteren ook je neusslijmvlies kan beschadigen waardoor het virus mogelijk nog makkelijker naar binnen gaat”, klinkt het.
Speeksel beschermt
“Aanvankelijk waren we wel verrast doordat we geen verband zagen tussen nagelbijten en coronabesmettingen, al hebben andere wetenschappers ondertussen onderzoek gepubliceerd over het mogelijk beschermende effect van speeksel dat hiervoor een verklaring zou kunnen zijn”, legt Lavell uit. “Wat betreft het dragen van een bril wezen onze data in de richting van een beschermend effect maar konden we dit niet aantonen – de resultaten waren niet significant – en voor wat het hebben van een baard betreft, was onze groep mogelijk te klein om kleine effecten aan te tonen en is wellicht meer onderzoek nodig.”
De resultaten verbaasden de onderzoekers wel. “Wij waren verrast door de grootte van de relatie tussen neuspeuteren en het aantal coronabesmettingen. Ook waren we initieel dus verrast doordat we geen verband zagen tussen nagelbijten en covid-infecties”, aldus de Amsterdamse wetenschapper.
Blijf uit je neus
De onderzoeker zou daarom geen verder onderzoek meer willen doen naar dergelijke factoren, maar wel meer willen weten over het neuspeuteren. “Vervolgonderzoek zou kunnen bestaan uit het dieper ingaan op de details van het neuspeuteren: vindt het bijvoorbeeld plaats op het werk of thuis? En we zouden manieren om dit gedrag te verminderen, kunnen evalueren, zoals het gebruik van gedragstherapie of neussprays om snot te verminderen.”
In het algemeen adviseert ze om zeker in tijden van griep en corona zo min mogelijk in je neus te peuteren. “Ik zou zeggen: probeer om te stoppen met neuspeuteren, vooral tijdens een golf of epidemie van virussen die een luchtweginfectie kunnen veroorzaken. Maar goede handhygiëne blijft ook belangrijk. Daarnaast denk ik dat het in zorginstellingen belangrijk is om via de afdeling infectiepreventie bewustzijn te creëren over neuspeuteren en te adviseren dit gedrag te vermijden.”
