De uitstoot van broeikasgassen zou zelfs toenemen.
Steeds meer mensen kiezen in de supermarkt voor biologisch of organisch geproduceerd eten. Dit zou niet alleen gezonder zijn, maar ook onze planeet een handje helpen. Maar is dat laatste wel echt waar? Onderzoekers zijn er in een nieuwe studie achtergekomen dat overstappen op biologische landbouw niet het antwoord is op ons huidige klimaatprobleem.
Uitstoot van broeikasgassen
In de studie onderzochten de wetenschappers hoeveel broeikasgassen er uitgestoten worden als Engeland en Wales volledig zouden overschakelen op biologische landbouw. En de onderzoekers komen tot een interessante conclusie. In eerste instantie zal de uitstoot van broeikasgassen enigszins teruggedrongen worden; zo ligt de uitstoot ongeveer 20 procent lager voor gewassen en 4 procent lager voor vee. Maar biologisch verbouwen betekent ook dat de opbrengst per vierkante meter land veel lager ligt. Als er vervolgens niets verandert aan ons voedselpatroon, zal er meer geïmporteerd moeten worden. En uiteindelijk leidt dit tot een toename van emissies.
De opbrengst
Die daling van de opbrengst is trouwens behoorlijk hoog. “Als we volledig zouden overschakelen op biologische landbouw, zal de totale voedselproductie met ongeveer veertig procent afnemen in vergelijking met de conventionele landbouw,” zegt onderzoeker Adrian Williams. “Dit komt omdat er bij biologische landbouw een lagere toevoer is van stikstof.” Dit verschil in opbrengst zal vervolgens gecompenseerd moeten worden. En dat betekent dat inwoners hun dieet moeten veranderen, of – als dat niet gebeurt – de import van voedsel moet toenemen. De onderzoekers gaan ervan uit dat een deel van deze import afkomstig is van veranderend landgebruik in het buitenland. En dit zou vijf keer de hoeveelheid land vereisen dat momenteel wordt gebruikt voor voedsel in Engeland en Wales.
Koolstof
Maar biologische landbouw heeft ook zo zijn voordelen. Denk bijvoorbeeld aan een verminderde blootstelling aan pesticiden en een verbeterde biodiversiteit. Ook zullen er meer broeikasgassen in de bodem worden opgeslagen (ook wel koolstofvastlegging genoemd), mede door een toename van het gebruik van mest. Maar, zeggen de onderzoekers, dat is maar van korte duur. Alleen in de eerste decennia na de overstap naar biologische landbouw is dit merkbaar. Uiteindelijk zal de bodem een stabiele toestand bereiken, waardoor de snelheid waarmee koolstof in de bodem wordt opgeslagen, weer zal afnemen. Bovendien stellen de onderzoekers dat het slechts een klein deel van de hogere emissies van het landgebruik in het buitenland compenseert. “We moeten de voordelen afzetten tegen de eis van een grotere productie ergens anders,” constateert onderzoeker Guy Kirk.
Oplossing?
Biologische landbouw lijkt dus niet het gewenste effect teweeg te brengen. De onderzoekers concluderen namelijk dat de netto uitstoot van broeikasgassen met zo’n 21 procent zou kunnen toenemen. “Het is belangrijk om naar het potentiële effect op landgebruik te kijken,” benadrukt onderzoeker Laurence Smith. “Als we overstappen op volledig biologisch verbouwd voedsel in Engeland en Wales, zou een afname van de broeikasgassen alleen haalbaar zijn als dit gepaard gaat met een aanzienlijke toename van de opbrengst of als we allemaal ons voedselpatroon aanpassen.”
Op basis van dit onderzoek zou je misschien geneigd zijn om biologisch voedsel links te laten liggen. Maar dat is ook niet geheel aan te raden. Biologisch voedsel heeft verschillende voordelen ten opzichte van voedsel dat middels conventionele methoden is geproduceerd. Zo is het bijvoorbeeld beter voor het dierenwelzijn. Maar als je kijkt naar de klimaatimpact laat de studie wel zien dat biologisch voedsel over het algemeen een slechter alternatief is. Wel zou je conventioneel verbouwde producten met een grote ecologische voetafdruk kunnen vervangen door biologische tegenhangers met een relatief kleine ecologische voetafdruk. Zo is het eten van biologische bonen of biologische kip bijvoorbeeld nog altijd beter voor het klimaat dan het eten van varkensvlees dat op conventionele wijze geproduceerd is. Verandering in eetgewoonten lijkt in deze tijd dus hard nodig om onszelf én de aarde te redden. Hoe? Misschien wel met dit dieet.
