Ongeveer een op de vier Nederlanders heeft een hoge bloeddruk. Bij 65-plussers is dat zelfs de helft. Er bestaat op dit moment geen wonderpil tegen de kwaal, maar nieuw onderzoek noemt twee veelbelovende probiotische bacteriestammen als mogelijke behandelmethodes.
Een hoge bloeddruk geeft weinig tot geen acute klachten, maar het is een sluipmoordenaar, die kan leiden tot hart- en vaatziekten, waar jaarlijks wereldwijd miljoenen mensen aan overlijden. Vooral een ongezonde leefstijl is de oorzaak. Denk aan te veel zout eten, te weinig fruit en groenten, te veel suiker, obesitas en weinig beweging, maar ook bijvoorbeeld luchtvervuiling kan de kans op hoge bloeddruk vergroten.
Labmuizen op suikerwater en probiotica
Er is echter hoop: recente onderzoeken wijzen op de beschermende werking van probiotica. Bepaalde melkzuurbacteriën in het darm-microbioom zorgen ervoor dat de bloeddruk wordt gereguleerd en het hart- en vaatstelsel gezonder wordt. Hoe dit allemaal in zijn werk gaat, daar zijn de wetenschappers nog niet helemaal over uit. Daarom is er nieuw experimenteel onderzoek gedaan bij muizen naar de werking van twee probiotica, Bifidobacterium lactis en Lactobacillus rhamnosus. Er is gekeken naar hoe deze darmbacteriën het microbioom in zestien weken veranderden en gezocht naar een verklaring voor de beschermende werking bij hoge bloeddruk.
Gefermenteerd voedsel
“Er is steeds meer bewijs dat probiotica en probiotisch gefermenteerd voedsel een hoge bloeddruk kunnen verlagen. Dit is aangetoond in zowel reageerbuisexperimenten als bij dieren”, vertelt hoofdonderzoeker Jun Li van de City University of Hong Kong. “Daarom denken we dat probiotisch voedsel een goed supplement is voor reguliere hypertensiebehandelingen.”
Link tussen suikerconsumptie en hoge bloeddruk
Eerder onderzoek bevestigde een verband tussen veel suiker eten en hoge bloeddruk, mede daarom zijn in de afgelopen jaren meer studies gedaan naar het effect van suiker op het darm-microbioom. In de nieuwe studie zadelden de onderzoekers labmuizen eerst op met hoge bloeddruk door ze suikerwater te voeren. Daarna kregen de dieren zestien weken lang een van de twee probiotische bacteriestammen toegediend in combinatie met hun fructoserijke dieet.
Daarnaast was er een controlegroep die suikerwater zonder de speciale melkzuurbacteriën kreeg, en een controlegroep die alleen puur water dronk. Elke vier weken werd de bloeddruk van de zoogdieren getest en wat bleek: de hypertensie bleek significant lager bij de probioticagroepen. Interessant is dat de puur waterdrinkende controlegroep dezelfde daling liet zien. Hieruit trekt het team de conclusie dat probiotica de bloeddruk terugbrengen naar normale niveaus.
De samenstelling van het darm-microbioom
Een suikerrijk dieet zorgt er om precies te zijn voor dat er meer Bacteroidetes- en minder Firmicutes-bacteriën in het maagdarmstelsel zitten. Na behandeling met de probiotica keren de hoeveelheden echter weer terug naar het oude niveau – gelijk aan de waarden van de controlegroep. Ook werden vier andere bacteriestammen ontdekt die een rol spelen bij hoge bloeddruk: meer Lawsonia- en Pyrolobus-bacteriën, en minder Alistipes en Alloprevotella, zorgen voor een lagere bloeddruk bij de muizen.
De wetenschappers willen nu het beschermende effect van probiotica testen bij mensen die lijden aan hypertensie. “Probiotica bieden veelbelovende mogelijkheden om ziekten te voorkomen en genezen”, aldus Sun. “Zo kan de bloeddruk van grote groepen mensen worden gereguleerd en kunnen we de behandeling van de hart- en vaatgezondheid verbeteren.”
Diastolische versus systolische druk
De bloeddruk is de druk in je bloedvaten die nodig is om het bloed rond te pompen naar al je spieren en organen. Voor dit rondpompen moet je hart steeds aanspannen en ontspannen. Dit wordt systole en diastole genoemd. De systolische druk, of bovendruk, is de maximale druk die ontstaat bij het samentrekken van het hart, als het bloed in de slagaders wordt gepompt. De diastolische druk, of onderdruk, ontstaat tussen twee samentrekkingen van het hart in, als het zich vult met bloed, en is het gevolg van een daling van de druk op de bloedvaten.
Voor je gezondheid is de bovendruk het belangrijkst. Die is idealiter onder de 120, maar tussen de 120 en 140 is je bloeddruk nog normaal volgens de Hartstichting. Tussen de 140 en 180 is je bloeddruk verhoogd en boven de 180 is hij ernstig verhoogd. Dan moet je direct contact opnemen met je huisarts.
