En dat was nog niet eens de enige akelige aandoening waar de beruchte en meedogenloze heerser aan leed.
Dracula is zonder twijfel ’s werelds bekendste vampier. Je hebt vast weleens van de boeken of de verfilmingen gehoord. De man die hem bedacht, was de Ierse schrijver Bram Stoker. Veel geleerden en historici menen dat Stoker de monsterlijke vampier Dracula gedeeltelijk baseerde op een bekend historisch figuur, namelijk de Roemeense prins Vlad III. In een nieuwe studie onderzochten wetenschappers aan welke kwalen deze moordzuchtige leider leed. En dat leidt tot enkele opmerkelijke ontdekkingen over zijn gezondheid.
Vlad III
Vlad III maakte deel uit van de Roemeense dynastie Basarab. Deze dynastie heerste van 1330 tot 1601 over het zuidelijke deel van Roemenië. Vlad III, die ook wel graaf Dracula genoemd werd, leefde van 1432 tot 1476. Hij staat bekend om zijn enorm gewelddadige optreden. Zo vond hij het naar verluidt prettig om vijanden te spietsen: vele duizenden zouden door zijn toedoen dat lot zijn ondergaan. Het leverde hem de bijnaam ‘De Spietser’ op. Ook zou hij vijanden hebben laten villen, koken en van diverse lichaamsdelen hebben laten ontdoen. Ondanks zijn gewelddadige aanpak wordt Vlad III door veel Roemenen als een held gezien, omdat hij het tot zijn missie maakte om de Turken uit zijn deel van Roemenië te houden.
Sadistische leider
“Hoewel er geen bewijs is dat graaf Dracula een vampier was, was hij niet minder angstaanjagend dan zijn naamgenoot,” vertelt onderzoeker Vincenzo Cunsolo in gesprek met Scientias.nl. “Deze prins van Walachije in de Karpaten, regeerde in de 15e eeuw over zijn grondgebied. Hij was een meedogenloze, sadistische, militaire leider die beroemd werd vanwege het martelen van zijn vijanden. Volgens de lokale legendes heeft hij veel Ottomaanse vijanden en andere mensen waarvan hij vermoedde dat ze tegen hem samenzwoeren, aan een paal gehangen. Volgens sommige schattingen was hij tijdens zijn leven verantwoordelijk voor de dood van meer dan 80.000 mensen.”
Kwaaltjes
In een nieuwe studie vroegen de onderzoekers zich af welke kwaaltjes deze beruchte leider mogelijk hebben geplaagd. In een poging daar meer over te weten te komen, besloten ze drie brieven die door Vlad III zijn geschreven aan een nadere inspectie te onderwerpen.
Handgeschreven brieven
Hoe je uit handgeschreven brieven de gezondheid van een allang overleden persoon kunt achterhalen? Dat zit zo. Wanneer je schrijft, raak je logischerwijs met je vingers en je handpalm het papier aan. Door deze aanraking worden verschillende chemicaliën en moleculen van de huid naar het papier overgebracht. De onderzoekers openden in hun studie de klopjacht op deze chemicaliën en moleculen en probeerden hun oorsprong aan het licht te brengen.
Peptiden
Om de brieven te analyseren zonder schade aan te richten, gebruikte het team een techniek waarbij ethyleenvinylacetaat (een slijtvaste kunststof) werd aangebracht en vervolgens verwijderd. Nadat het materiaal was verwijderd, werd het getest met behulp van massaspectrometrie. “We analyseerden vervolgens alle peptiden/eiwitten die we aantroffen,” vertelt Cunsolo. Het team ontdekte uiteindelijk meer dan 500 peptiden, waarvan er ongeveer 100 van menselijke oorsprong bleken te zijn.
Bloedige tranen
Het team ontdekte dat de gevreesde Vlad III aan verschillende aandoeningen leed. De opmerkelijkste is zonder twijfel de aandoening hemolacrie, waarbij iemand tranen produceert die gedeeltelijk uit bloed bestaan. Het betekent dat graaf Dracula waarschijnlijk letterlijk bloedige tranen huilde. “Deze resultaten kunnen best bizar lijken,” zegt Cunsolo. Het moet in ieder geval heel passend zijn geweest bij zo’n griezelig karakter.
Andere aandoeningen
Maar dit was nog niet eens de enige akelige aandoening waar de barbaarse heerser aan leed. “Dankzij de studie hebben we een beeld kunnen krijgen van de algehele gezondheid van graaf Dracula,” vertelt Cunsolo. “En we vermoeden dat hij waarschijnlijk ook last had van ontstekingen van de luchtwegen en/of de huid.” Ook vond het team bewijs van ciliopathie, een genetische aandoening die de celfunctie en organen aantast. De symptomen hiervan kunnen zeer uiteenlopend zijn. Denk bijvoorbeeld aan ernstige problemen aan nieren, skelet, longen, oren, centraal zenuwstelsel of ogen (netvlies).
Gezondheidstoestand
Dankzij de studie hebben we een beter beeld gekregen van de gezondheidstoestand van de befaamde Vlad III. Al houden de onderzoekers toch een slag om de arm. “Waarschijnlijk hebben meerdere Middeleeuwse mensen de brieven aangeraakt,” zegt Cunsolo. En dat betekent dat er enige voorzichtigheid geboden is om de kwaaltjes aan de Roemeense prins toe te schrijven. Toch denken ze dat ze op het goede spoor zitten. “Ondanks dat, is het aannemelijk dat de meeste prominente oude eiwitten gerelateerd zijn aan graaf Dracula, die deze brieven schreef en ondertekende,” merkt Cunsolo op. “Daarom denken we de bevindingen in verband te kunnen brengen met de historische figuur.”
Omstandigheden in Walachije
Hoewel de bevindingen ons een inkijkje geven in de gezondheid van één van de meest gevreesde personen uit de geschiedenis, heeft de studie tot meer nieuwe inzichten geleid. “Het heeft ons namelijk ook een beeld gegeven van de omstandigheden in Walachije – een regio in het huidige zuiden van Roemenië – in de tweede helft van de 15e eeuw,” stelt Cunsolo. “Walachije was een strategische plek omdat het fungeerde als ontmoetingsplaats voor soldaten, slaven en kooplieden uit heel Europa en het Midden-Oosten. En deze migranten en reizigers brachten mogelijk niet alleen handelsgoederen en culturele tradities mee, maar ook ziekten en epidemieën.”
Wellicht dat graaf Dracula op die manier aan zijn akelige kwaaltjes is gekomen. Dat hij mogelijk bloed huilde, moet er in ieder geval behoorlijk angstaanjagend hebben uitgezien. Het is dan misschien ook een tip voor toekomstige verfilmingen van de legendarische, fictieve Dracula, om de kijker nog meer schrik aan te jagen. Want een personage dat bloed huilt is niet alleen historisch correct, maar ook nóg huiveringwekkender.
