Een nieuwe studie suggereert dat de keuze voor een strikt vegetarisch dieet door genetische factoren wordt beïnvloed. Maar liefst 34 genen zijn hier mogelijk bij betrokken.
Vegetarisme is een voedings- en levensstijlkeuze waarbij mensen ervoor kiezen om geen vlees, gevogelte, vis of andere producten afkomstig van gedode dieren te eten. Velen worden vegetariër vanwege bezorgdheid over de behandeling van dieren in de vlees- en zuivelindustrie. Maar ook gezondheids- of milieuoverwegingen kunnen eraan ten grondslag liggen. Toch is dit waarschijnlijk niet het hele verhaal. Want onderzoekers hebben ontdekt dat het in ieder geval gedeeltelijk je genen zijn die bepalen of je vegetariër bent.
Studie
In het nieuwe onderzoek voerden wetenschappers een grondige genetische studie uit. Ze analyseerden duizenden genetische profielen om te zoeken naar genetische verschillen die verband houden met vegetarisme. Concreet vergeleken ze de genetische informatie van 5.324 strikte vegetariërs met die van 329.455 mensen die geen vegetariër zijn. En deze uitgebreide analyse van meer dan 330.000 genomen wijst op 34 genen die mogelijk betrokken zijn bij vegetarisme.
Genetisch bepaald
Het betekent dat de redenen voor een vegetarisch dieet mogelijk verder reiken dan gedacht. “Er zijn diverse onderzoeken gepubliceerd die aangeven dat onze voedselvoorkeuren deels door genetische factoren worden beïnvloed,” legt onderzoeker Nabeel Yaseen in een interview met Scientias.nl uit. “Wat ons onderzoek uniek maakt, is dat het de eerste publicatie is die aantoont dat strikt vegetarisme een genetische basis heeft. We hebben zelfs de genen geïdentificeerd die hierbij mogelijk een rol spelen.”
Genen
Drie specifieke genen lijken in het bijzonder verband houden met vegetarisme. “Het gaat om de genen NPC1, RMC1 en RIOK3,” somt Yaseen op. “Daarnaast hebben we nog eens 31 genen gevonden die mogelijk ook betrokken zijn. Op dit moment weten we echter nog niet welke van deze 34 genen een cruciale rol spelen. Ook begrijpen we nog niet precies hoe ze op voedselkeuzes van invloed zijn. Enkele van deze genen, zoals NPC1 en RMC1, zijn betrokken bij processen in het lichaam zoals lipidemetabolisme en/of hersenfunctie. Dit suggereert dat het vermogen om een vegetarisch dieet te volgen wellicht te maken heeft met hoe ons lichaam vetten verwerkt en wat dat met onze hersenen doet.”
Vet
Hoe dat precies zit? “Gebaseerd op de functies van sommige van de genen die we hebben geïdentificeerd, zou je kunnen denken dat vlees misschien specifieke vetachtige stoffen bevat die mensen met genetische aanleg voor vegetarisme zelf goed kunnen aanmaken, terwijl anderen deze stoffen alleen uit vlees kunnen halen,” legt Yaseen uit. Of dat ook echt zo is, zal overigens nog moeten blijken. “Dit is momenteel slechts een theorie,” vervolgt Yaseen. “We hebben veel meer onderzoek nodig om de biologie achter vegetarisme volledig te begrijpen.”
Stiekem toch vlees
Wat de huidige gegevens in ieder geval al wel laten zien, is dat genetische factoren waarschijnlijk een rol spelen bij de keuze om een vegetarisch dieet te volgen. “Maar het is belangrijk op te merken dat omgevingsfactoren ook sterk van invloed zijn op de beslissing en het vermogen van iemand om vegetarisch te eten,” benadrukt Yaseen. “Wat interessant is, is dat veel mensen die zichzelf als vegetariër beschouwen, af en toe toch vlees eten. Dit wijst erop dat veel mensen die graag vegetarisch zouden willen eten, daar toch niet altijd volledig in slagen. En onze gegevens suggereren dat genetische factoren dit mogelijk deels kunnen verklaren.”
Hoe vaak komt het voor?
Hoeveel mensen over deze ‘vegetarische genetische component’ beschikken, weet Yaseen niet precies. “Helaas hebben we daar op dit moment nog geen antwoord op,” zegt hij desgevraagd. “In onze studie hebben we genen geïdentificeerd waarvan we vermoeden dat ze een rol spelen bij vegetarisme, maar zoals gezegd weten we nog niet precies welke genen en hun specifieke varianten echt belangrijk zijn. We hopen dat we in toekomstig onderzoek een soort ‘genetisch profiel’ kunnen ontwikkelen dat vegetariërs kan herkennen en dat ons kan vertellen hoeveel mensen dit genetische kenmerk hebben. Wat we wel weten, is dat het aantal vegetariërs aanzienlijk verschilt tussen verschillende bevolkingsgroepen. In westerse landen ligt het percentage vegetariërs meestal laag, terwijl in landen zoals India het aantal veel hoger is.”
Vervolgonderzoek
De nieuwe bevindingen voegen zich bij bestaand onderzoek dat suggereert dat genetica een rol kan spelen bij onze voedingskeuzes. De onderzoekers benadrukken echter dat er meer onderzoek nodig is om onder andere de mogelijke verschillen te begrijpen in hoe vetten worden aangemaakt en verwerkt bij vegetariërs in vergelijking met niet-vegetariërs. Ze willen ook andere fysiologische processen verkennen die vegetarisme kunnen beïnvloeden. Een dieper begrip van deze processen zou voedingsdeskundigen kunnen helpen om betere dieetadviezen te geven die zijn afgestemd op iemands unieke genetische eigenschappen.
“Ik hoop dat toekomstig onderzoek ons een dieper inzicht zal geven in de genetische en fysiologische aspecten van vegetarisme,” stelt Yaseen. “Dit kan uiteindelijk leiden tot dieetaanbevelingen die nog meer afgestemd zijn op iemands persoonlijke genetische kenmerken. Als we bijvoorbeeld nieuwe essentiële voedingsstoffen ontdekken die normaal in vlees zitten, zouden we deze mogelijk kunnen aanbieden als supplementen. Op die manier kunnen meer mensen die graag een vegetarisch dieet willen volgen, dit doen met de nodige voedingsstoffen en ondersteuning.”
