Bellenblazen in de ruimte: Hubble ziet lichtecho van rode hyperreus

In 2002 werd een rode veranderlijke hyperreus tijdelijk de helderste ster in de Melkweg. Hubble keek gedurende meerdere jaren naar deze ster en zag een uniek verschijnsel: een lichtecho.

V838 Monocerotis is een dubbelster op 19.000 lichtjaar van de aarde. De zware rode ster is een echte gigant. Zo heeft de ster een straal van 1570 zonneradii (oftewel 1570 keer de straal van de zon). Het is daarmee één van de grootste bekende sterren die we kennen.

In januari 2002 werd de hyperreus – die normaal amper te zien is – in korte tijd 600.000 keer helderder dan de zon. Enkele jaren daarvoor vond er een grote uitbarsting plaats, maar die ging redelijk onopgemerkt voorbij. Wetenschappers vermoeden dat de hyperreus een grote planeet of kleine ster heeft opgeslokt. Het licht van de uitbarsting reisde vervolgens door een wolk van stof rondom de ster. Het lijkt net alsof V838 Monocerotis materiaal uitstoot, maar dat is dus niet het geval. We zien hier de uitdijende flits die de al bestaande stofwolken om de ster verlicht.

Hubble maakte in de periode van 2002 tot 2006 diverse foto’s van V838 Monocerotis en dat resulteert in de volgende reeks. Het komt zelden voor dat astronomen een hemellichaam in korte tijd zien veranderen. Op de foto’s is goed te zien hoe het licht van de ster door de stofwolken reist. Het licht dat als eerste is uitgestraald – toen de ster heter was – oogt blauwer. Vandaar dat de gasflarden blauwe randen lijken te hebben.

De gasflarden op de bovenstaande foto hebben een lengte van vele biljoenen kilometers. Op de rechterfoto heeft de lichtecho een diameter van zes lichtjaar. De lichtecho is daarmee breder dan de afstand van de zon naar de meest nabije ster: Proxima Centauri.

Als de foto’s in een timelapse achter elkaar worden geplakt, ontstaat een prachtige video. Helemaal realistisch is deze video niet, want de scenes tussen de foto’s zijn gesimuleerd, maar het laat wel zien hoe een ster in korte tijd transformeert.

De afgelopen decennia hebben ruimtetelescopen en satellieten prachtige foto’s gemaakt van nevels, sterrenstelsels, stellaire kraamkamers en planeten. Ieder weekend halen we één of meerdere indrukwekkende ruimtefoto uit het archief. Genieten van alle foto’s? Bekijk ze op deze pagina.

Bronmateriaal

Afbeelding bovenaan dit artikel: NASA / Hubble

Fout gevonden?

Interessant voor jou

Voor jou geselecteerd