Bellen blazen: ook sterren doen het

Dat blijkt uit een nieuwe opname van ALMA waarop een bel van uitgestoten materiaal rond een exotische ster te zien is.

Op de opname schittert de ster U Antilae. Het is een heldere, koele ster die al op leeftijd is. Zo’n 2700 jaar geleden maakte deze ster een vrij korte periode van snel massaverlies mee. Gedurende die periode – die slechts een paar honderd jaar duurde – werd een deel van het materiaal van de ster uitgestoten. Het vormde een bel of schil rond de ster. En die bel is nu prachtig in beeld gebracht door het Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (kortweg ALMA).

Dankzij ALMA kunnen we in de schil rond U Antliae veel fijnere structuren zien dan eerder mogelijk was. Afbeelding: ALMA (ESO / NAOJ / NRAO) / F. Kerschbaum.

Natuurlijk was ALMA niet alleen uit op een spectaculaire opname. Astronomen zetten het instrument ook in om meer over de kosmische zeepbel te weten te komen. Zo bracht ALMA bijvoorbeeld de bewegingen van gas in de dunne kosmische zeepbel in kaart (zie de afbeelding hieronder).

ALMA heeft in beeld gebracht in welke richting materiaal in de schil beweegt. Het materiaal dat op deze afbeelding een blauwe kleur heeft, bevindt zich tussen ons en de ster in en komt onze kant op. Het materiaal dat een rode kleur heeft gekregen, verwijdert zich van onze ster, maar komt niet naar ons toe. Afbeelding: ALMA (ESO / NAOJ / NRAO) / F. Kerschbaum.

Het onderzoek resulteert in de ontdekking van filamentaire substructuren, zo is in het blad Astronomy & Astrophysics te lezen. Filamentaire substructuren zijn dunne, sliertige gaswolken.

Door de kosmische zeepbel rond U Antliae te ontleden, kunnen onderzoekers onder meer inzicht krijgen in de evolutie van sterrenstelsels. In bellen zoals we die rond U Antliae aantreffen zijn tal van chemische verbindingen te vinden die op koolstof en andere elementen zijn gebaseerd. En die verbindingen eindigen in de interstellaire ruimte, alwaar ze weer gerecycled kunnen worden.

Bronmateriaal

"Ster op leeftijd blaast ‘rookbel’ uit" - ESO

Afbeelding bovenaan dit artikel: ALMA (ESO / NAOJ / NRAO) / F. Kerschbaum.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd