Wetenschappers hebben een augmented reality-app ontwikkeld waarmee mensen met een arachnofobie hun angst te lijf kunnen gaan. En die app werkt!
Spinnenangst of arachnofobie komt veel voor. En hoewel veel mensen er misschien in hun dagelijks leven niet direct heel veel hinder van ondervinden, kan de fobie sommige mensen toch echt beperken. Zij gaan uit angst voor spinnen bijvoorbeeld bepaalde ruimtes in het huis – de zolder of een kelder – mijden of durven niet naar de dierentuin of op reis naar landen met uit de kluiten gewassen spinnen.
Virtuele spinnen
Een behandeling is er wel, maar die zal mensen met arachnofobie nu niet direct heel aantrekkelijk lijken. Het vereist namelijk dat ze er bewust voor kiezen om aan spinnen van uiteenlopende groottes te worden blootgesteld. De behandeling werkt, maar is om begrijpelijke redenen niet heel populair. En daarom hebben Duitse onderzoekers iets anders bedacht. Deze alternatieve behandeling werkt eigenlijk hetzelfde als de traditionele aanpak, alleen worden de echte spinnen ingewisseld voor virtuele exemplaren.
Augmented reality
De onderzoekers maken voor deze alternatieve behandeling handig gebruik van augmented reality. Hierbij worden reëele en virtuele beelden met elkaar gecombineerd. In dit geval is er een app waarmee je de wereld om je heen ziet zoals die is (dat is het reëele deel). Maar voor de behandeling wordt aan die wereld – die je dus door je smartphone bekijkt – een 3D-spin toegevoegd. “Het is gemakkelijker voor mensen met spinnenangst om in plaats van aan een echte spin aan een virtuele spin te worden blootgesteld,” vertelt onderzoeker Anja Zimmer.
Levels
De behandeling kent een aantal niveaus, waarbij de afstand tussen de appgebruiker en de spin gaandeweg verkleind wordt. En waarbij zelfs wordt toegewerkt naar een situatie waarin er interactie plaatsvindt tussen de gebruiker en de spin, bijvoorbeeld doordat deze ’toestaat’ dat de virtuele spin over de hand loopt. Elk level eindigt met een soort toets, waarbij de app checkt hoe angstig de gebruiker nog is. Op basis daarvan wordt bepaald of een gebruiker door kan naar het volgende level of nog enkele oefeningen in het huidige level moet doen.
Spelenderwijs
Om gebruikers te motiveren de behandeling te voltooien, zijn er elementen toegevoegd die we kennen uit spelletjes. Denk aan beloningen bij het voltooien van bepaalde onderdelen, geluidseffecten en animaties.
Experiment
En de app werkt, zo wijst onderzoek uit. Zimmer en collega’s verzamelden 66 mensen met spinnenangst. De proefpersonen kregen vervolgens de opdracht om naar een echte, in een transparante doos opgesloten, spin te lopen. Ze moesten daarbij zelf bepalen tot op welke afstand ze de spin durfden te naderen. Daarna werd de groep in tweeën gedeeld. De ene groep deed niets om de spinnenangst te verhelpen. De andere groep ging zes keer een half uur met de app aan de slag. Daarna werd opnieuw gekeken hoe dicht de proefpersonen een echte spin durfden te naderen. De groep die met de app geoefend had, bleek aanzienlijk minder angstig te zijn voor de spin en deze ook veel dichter te naderen dan de groep die niets had gedaan om de spinnenangst te overkomen.
Phobys
Inmiddels is de app – die naam Phobys draagt – zowel voor iPhone als Android beschikbaar. Mensen met een milde spinnenangst kunnen er zelfstandig mee aan de slag, zo stellen de onderzoekers. Maar mensen die extreem bang zijn voor spinnen doen dat liever onder toeziend oog van een zorgverlener.
Als het aan de onderzoekers ligt, blijft het overigens niet bij deze ene app. Mogelijk kan augmented reality ook gebruikt worden om andere fobieën en mentale problemen het hoofd te bieden.