En dat is bijzonder; het is pas de zevende ruimtesteen die onderzoekers spotten alvorens deze de atmosfeer van de aarde binnendringt.
Het komt regelmatig voor dat mensen getuige zijn van vuurbollen of heldere lichtsporen die ontstaan doordat ruimtestenen zich een weg banen door de aardatmosfeer. Ook komt het regelmatig voor dat er op het aardoppervlak (fragmenten van) meteorieten worden teruggevonden. Zo werden er onlangs nog een paar meteorieten – waaronder een flink exemplaar van meer dan 7 kilo – op Antarctica ontdekt.
2023 CX1
Maar het komt maar heel weinig voor dat wetenschappers kleine meteorieten ontdekken vóór ze de aardatmosfeer binnendringen. Dat was tot voor kort nog maar zes keer gelukt. Maar nu kunnen we daar een zevende geval aan toevoegen: 2023 CX1. Deze naar schatting 1 meter grote ruimtesteen werd afgelopen weekend ontdekt, slechts enkele uren voor deze de aardatmosfeer binnenging.
Eerste waarnemingen
Astronoom Krisztián Sárneczky spotte de ruimtetelescoop zondagavond vanuit Hongarije voor het eerst. Vervolgwaarnemingen bevestigden zijn observaties en daarmee het bestaan van de ruimtesteen én onthulden dat deze op ramkoers lag met de aarde. Berekeningen wezen uit dat het bovendien niet lang zou duren voor de ruimtesteen de aardatmosfeer zou binnendringen; dat zou reeds in de nacht van zondag op maandag – ergens tussen 2.00 en 4.00 uur gebeuren.
Inslag
In de uren die volgden, bleven astronomen de ruimtesteen – waarvan wel duidelijk was dat deze geen bedreiging vormde voor de aarde (zie kader) – goed in de gaten houden. Op basis van die waarnemingen konden ze ook voorspellen waar de ruimtesteen de aardatmosfeer zou binnendringen; dat zou ergens boven het Kanaal gebeuren.
De astronomen slaagden erin 2023 CX1 tot zo’n 10 minuten voordat deze de atmosfeer binnendrong, te observeren. We hoeven echter niet te raden naar hoe het de ruimtesteen daarna is vergaan; waarnemers in het zuiden van Groot-Brittannië, Frankrijk, België, Duitsland en ook Nederland waren er namelijk getuige van hoe de ruimtesteen de hemel deed oplichten.
Steeds meer detecties
Het feit dat de op ramkoers met de aarde liggende 2023 CX1 reeds in de ruimte is gedetecteerd, is bijzonder. Het is namelijk pas de zevende ruimtesteen die vóór deze de aardatmosfeer binnendrong is waargenomen. En wat daarbij extra opmerkelijk is, is dat de laatste drie ruimtestenen die we in de ruimte al op ramkoers met de aarde zagen liggen, in de afgelopen 12 maanden zijn gedetecteerd. Hieruit moet niet geconcludeerd worden dat op ramkoers met de aarde liggende ruimtestenen op mysterieuze wijze zijn toegenomen; de recente toename is te danken aan de sterk verbeterde methoden om ruimtestenen te detecteren.
Van 2023 CX1 hadden we zoals gezegd gelukkig weinig te vrezen. Maar we weten – mede afgaand op de grote inslagkraters die eerder op de aarde zijn ontdekt – dat soms ook grotere ruimtestenen de aarde kunnen raken. En dat kan catastrofale gevolgen hebben. Maar ook daar wordt aan gewerkt. Bijvoorbeeld binnen de DART-missie. Tijdens deze missie heeft NASA vorig jaar al aangetoond dat het mogelijk is om een ruimtesteen middels een klein duwtje van koers te laten veranderen. En daarmee zijn we dus mogelijk niet volslagen machteloos als in de toekomst onverhoeds een veel grotere ruimtesteen dan 2023 CX1 op ramkoers met de aarde komt te liggen.
