Astronauten moeten binnen blijven vanwege rondvliegend ruimtepuin

NASA heeft een voor vandaag geplande ruimtewandeling op het nippertje moeten annuleren.

Eigenlijk hadden de twee astronauten Thomas Marshburn en Kayla Barron zich vanmorgen in hun ruimtepakken moeten hijsen voor een ruimtewandeling. Maar de kans om even buitenshuis de benen te strekken – en natuurlijk vooral wat te klussen – ging aan Marshburns en Barrons neus voorbij. Vanmorgen besloot NASA de ruimtewandeling namelijk uit te stellen. De reden? Ruimtepuin (zie kader).

In een baan rond de aarde cirkelt behalve het internationale ruimtestation en talloze satellieten ook behoorlijk wat ruimtepuin. Het gaat bijvoorbeeld om dode satellieten en afgedankte rakettrappen. Maar ook letterlijk om puin: brokstukken van satellieten die met elkaar in botsing zijn gekomen, per ongeluk zijn geëxplodeerd of expres aan gort zijn geschoten. Volgens ESA cirkelen op dit moment zo’n 36.000 objecten groter dan een tennisbal om de aarde heen. Daarnaast cirkelen om de aarde ook nog eens 1 miljoen objecten die tussen de 1 en 10 centimeter groot zijn en 330 miljoen objecten die tussen de 1 millimeter en 1 centimeter groot zijn. Die kleine objecten lijken misschien ongevaarlijk, maar wanneer bijvoorbeeld het internationale ruimtestation of een satelliet met hoge snelheid op zo’n klein brokstukje stuit, kan dat toch in flinke schade resulteren. Bovendien is het juist heel lastig om die kleinere deeltjes te volgen.

Volgens een korte verklaring op de NASA-site kreeg de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie kort voor de ruimtewandeling een waarschuwing binnen dat ruimtepuin in de buurt van het internationale ruimtestation dreigde te komen. Normaliter volgt dan een uitgebreide analyse om vast te stellen hoe groot de risico’s daadwerkelijk zijn, maar daar was zo kort voor de ruimtewandeling geen tijd meer voor. En daarom heeft NASA besloten deze – met het oog op de veiligheid van de astronauten – uit te stellen.

Uitstel
Het gebeurt wel vaker dat een ruimtewandeling verplaatst wordt. In augustus gebeurde dat bijvoorbeeld nog vanwege een klein medische probleem bij één van de astronauten. Een uitstel vanwege ruimtepuin is echter nieuw.

Uitwijken
Dat ruimtepuin een bedreiging kan vormen voor het ISS is niet nieuw. In het verleden hebben astronauten al regelmatig maatregelen moeten treffen om zichzelf en het ruimtestation te beschermen. Soms wordt de baan van het ruimtestation bijvoorbeeld iets aangepast om een botsing te voorkomen. En als dat niet tijdig lukt, kunnen astronauten ook de opdracht krijgen plaats te nemen in een aan het ISS gekoppeld ruimtevaartuig. Ze kunnen zich dan snel uit de voeten maken als een botsing echt onafwendbaar blijkt. De laatste keer dat de astronauten gevraagd werd om vanwege ruimtepuin plaats te nemen in het ruimtevaartuig, was precies twee weken geleden. Toen bliezen de Russen één van hun eigen satellieten op waardoor 1500 relatief grote brokstukken ontstonden die kort daarna een reëele bedreiging vormden voor het ISS. Het liep gelukkig met een sisser af; het ISS werd niet geraakt en de astronauten konden het ruimtevaartuig al snel weer verlaten.

Of het uitstel van de ruimtewandeling te maken heeft met dezelfde brokstukken is onduidelijk. Ook is nog onbekend wanneer de uitgestelde ruimtewandeling – die erop gericht was om een aftakelende antenne op het ISS te vervangen – plaats zal vinden. Overigens heeft het uitstellen van de ruimtewandeling en geplande werkzaamheden geen gevolgen voor het functioneren van het ruimtestation.

Ruimtepuin is helaas een groeiend probleem. Eerder deze maand liet ESA nog weten dat er in 2021 alleen al honderden grotere stukken ruimtepuin bij zijn gekomen. Daar werden twee weken geleden door de hierboven al even aangehaalde actie van de Russen naar schatting nog eens 1500 nieuwe objecten aan toegevoegd. In een poging het ruimtepuin te bestrijden, wordt er gewerkt aan missies die dat puin uit een baan om de aarde kunnen halen. De eerste zou in 2025 van start moeten gaan. Het is – mede gezien het grote aantal satellieten dat verschillende bedrijven momenteel in een baan om de aarde brengen – echter nog maar zeer de vraag of die aanpak voldoende is om de ruimte veilig en toegankelijk te houden.

Bronmateriaal

"NASA Teams Delay Spacewalk After Debris Notification" - NASA

Afbeelding bovenaan dit artikel: NASA

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd