Dankzij het nieuwe toilet kan er onder andere meer urine worden gerecycled voor bijvoorbeeld drinkwater.
Het is een aloude vraag in de ruimtevaart: hoe gaan astronauten naar de wc? En inderdaad, de meest basale menselijke biologische processen worden buiten onze planeet een hele uitdaging, deels vanwege de microzwaartekracht. Maar dat belooft dankzij een nieuw toilet, dat vandaag op het internationaal ruimtestation geïnstalleerd wordt, een stukje makkelijker te worden.
Hoe werkt een ruimtetoilet?
Naar het toilet gaan in de ruimte gaat natuurlijk een beetje anders dan op aarde. Omdat er in het heelal geen zwaartekracht is, maken ruimtetoiletten gebruik van zuigkracht om urine en ontlasting naar de juiste opvangbakken af te voeren. De bemanning is genoodzaakt om tijdens een toiletbezoek een speciaal ontworpen trechter voor urine en een slang voor ontlasting te gebruiken. Bovendien moet je je goed vasthouden om te voorkomen dat je langzaam wegdrijft. Het huidige toilet op het ISS dateert nog uit de jaren negentig en is daarom ondertussen al wat verouderd. En daarom is deze hoognodig aan vervanging toe.
Nieuw toilet
Het nieuwe ruimtetoilet beschikt over enkele handige vernieuwingen. In de eerste plaats is de wc net iets comfortabeler en gebruiksvriendelijker dan zijn voorganger. Zo kunnen de trechter en de slang tegelijkertijd gebruikt worden, wat vooral voor de dames uitkomst biedt. Daarnaast is het toilet 65 procent kleiner en 40 procent lichter. Ook is het toilet voorzien van een automatische start van de luchtstroom wanneer de wc-bril wordt opgetild. Een handigheidje dat tevens bijdraagt aan de bestrijding van vieze luchtjes. Bovendien is de manier waarop astronauten zichzelf op de pot positioneren iets aangepast. Veel astronauten vonden het gebruik van de traditionele dijbanden waarmee ze zichzelf op de wc bevestigen, maar lastig. Het nieuwe toilet is dan ook voorzien van voetsteunen en handgrepen voor een gerieflijk toiletbezoek.
Hierboven is het nieuwe toilet te aanschouwen. De stoel ziet er misschien wat klein en puntig uit, maar in een omgeving van gewichtloosheid is hij ideaal. Het toilet is namelijk zo gevormd, dat alles ‘stroomt’ waar het heen moet.
Recycling
Een andere verbetering is de integratie met bepaalde componenten van het watersysteem op het ISS. Hierdoor kan er meer urine worden gerecycled dat na een grondige filtering en verwerking in drinkwater verandert. “We recyclen ongeveer 90 procent van alle vloeistoffen op waterbasis in het ISS,” vertelt NASA-astronaut Jessica Meir. “Inclusief urine en zweet. We proberen eigenlijk elementen van de natuurlijke waterkringloop op aarde na te bootsen, om zo water uit de lucht terug te winnen. En als we het hebben over onze urine; de koffie van vandaag is tevens de koffie van morgen!”
De ontwikkeling van het toilet is van cruciaal belang om de noodzaak van aanvullend water dat vanaf de aarde aangevoerd moet worden, te verminderen. Zeker op lange termijn is dit belangrijk. Hoewel de eerste expedities naar de maan nog kortstondige missies zullen inhouden, kan een vlucht naar Mars zo maanden duren. Het betekent dat er dan geen mogelijkheid meer bestaat om de watervoorziening aan te vullen. Het doel van NASA is dan ook om een recyclingpercentage van maar liefst 98 procent te bereiken. En op het ISS zullen alle systemen eerst grondig worden getest om te bepalen of ze naar behoren werken.
Verbrand
Wc-papier, doekjes en handschoenen worden natuurlijk wel weggegooid in waterdichte zakken. Ontlasting wordt samengeperst in een soort opslagbusje. Een aantal daarvan worden teruggestuurd naar de aarde voor onderzoek, maar de meeste worden in een container gestopt die verbrandt wanneer deze door de atmosfeer van de aarde reist. Momenteel wordt er dus nog geen water onttrokken uit astronautenpoep, al bestudeert NASA wel de mogelijkheden.
Al met al zal een toiletbezoekje voortaan wat korter duren en zullen astronauten minder tijd kwijt zijn met het onderhoud. En dat betekent dat er meer tijd overblijft voor wetenschap en andere belangrijke taken. En dat is, zeker met het oog op de toekomst, cruciaal. “Op dit moment bereiden we ons voor om mensen wederom op de maan af te leveren en kijken we uit naar de eerste bemande missie naar Mars,” zegt NASA in een verklaring. “Levensondersteunende systemen zullen daarom een belangrijke rol spelen in de gezondheid en veiligheid van onze astronauten, terwijl ze leven, werken en leren op plekken verder van de aarde dan ooit tevoren.”
