Hoewel het voor de meeste mensen met een gezond hart veilig is om (met mate) energiedrankjes te drinken, zit er wel degelijk een schaduwzijde aan.
Energiedrankjes zijn in Nederland mateloos populair. Onderzoek heeft aangetoond dat een aanzienlijk percentage van de Nederlandse jongeren regelmatig energiedrankjes nuttigt, voornamelijk vanwege de vermeende energieboost. Maar het drinken van oppeppende energiedrankjes is niet voor iedereen volledig veilig, zo suggereert een nieuwe studie nu. Want bij sommige mensen zou het levensbedreigende hartritmestoornissen in de hand kunnen werken.
Genetische hartziekte
Om gelijk orde op zaken te stellen: voor de meeste mensen is veilig om, weliswaar met mate, energiedrankjes te drinken. “Maar dat geldt mogelijk niet voor mensen die een onderliggende genetische hartziekte hebben, zoals bijvoorbeeld LQTS, of hypertrofische cardiomyopathie,” vertelt onderzoeker Michael Ackerman in een interview met Scientias.nl. “Voor deze kwetsbare mensen is het belangrijk om te begrijpen welke effecten de stoffen uit energiedrankjes op het elektrische systeem van het hart kunnen hebben en in hoeverre het eigenlijk veilig is om energiedrankjes te consumeren.”
Stoffen
Energiedrankjes bevatten verschillende stoffen. Ze bevatten bijvoorbeeld tussen de 80 en 300 mg cafeïne per portie. Voor je beeldvorming, een kopje koffie bevat ongeveer 100 mg cafeïne. Naast cafeïne bevatten de meeste energiedrankjes ook andere stimulerende ingrediënten zoals taurine en guarana. Over deze sterk oppeppende ingrediënten wordt gedacht dat ze invloed hebben op de hartslag, bloeddruk en hartfunctie.
Studie
In een nieuwe studie onderzocht Ackerman daarom met zijn collega’s de mogelijke gevaren van het drinken van energiedrankjes voor patiënten met genetische hartaandoeningen. “Om een mogelijke oorzaak van een hartritmestoornis vast te stellen, moeten we kijken naar mogelijke blootstelling aan bepaalde gifstoffen,” legt onderzoeker Ehud Chorin uit. “Steeds meer stoffen in ons standaarddieet blijken ongewenste effecten op het hart te hebben. En ook energiedrankjes kunnen hieronder worden geschaard.” Het team bestudeerde in totaal 144 overlevenden van een plotselinge hartstilstand, waarbij de gemiddelde leeftijd waarop dit gebeurde 29 jaar was. Naast het onderzoeken van het energiedrankgebruik bij deze groep overlevenden, analyseerden de onderzoekers ook nauwkeurig het type hartgebeurtenis en de omstandigheden eromheen. Denk aan fysieke inspanning en andere bekende stressfactoren die in verband kunnen worden gebracht met genetische hartaandoeningen en de bijbehorende hartritmestoornissen.
Voorzichtigheid is geboden
Hoewel de onderzoekers in de studie geen direct oorzakelijk verband vonden, adviseren ze toch voorzichtig te zijn en raden patiënten aan om energiedrankjes met mate te consumeren. “Van de 144 mensen die een plotselinge hartstilstand hebben overleefd, konden we slechts bij 7 van hen (5 procent) een mogelijk verband leggen tussen het consumeren van een energiedrankje en hun hartstilstand,” zegt Ackerman. “Maar omdat er waarschijnlijk weinig echte gezondheidsvoordelen zitten van het drinken van dergelijke drankjes, kan het verstandig zijn om ze te vermijden als je een ernstige hartaandoening hebt.”
Verklaring
Een intrigerende vraag is waarom het consumeren van energiedrankjes het hart mogelijk belast. “We weten dat de hartspier, het elektrische systeem van het hart en de bloedvaten van ons lichaam reageren op de stoffen (cafeïne, taurine, guarana) in energiedrankjes,” licht Ackerman desgevraagd toe. “Voor de meeste mensen heeft deze blootstelling geen gevolgen. Maar voor iemand met een kwetsbaar hart kan het een ander verhaal zijn. De combinatie van een onderliggende genetische hartziekte en het drinken van energiedrankjes, samen met andere factoren, kan een gevaarlijke situatie creëren waarbij het hart uit zijn ritme raakt.”
Andere factoren
De onderzoekers benadrukken dat ook die andere factoren niet moeten worden vergeten. “Hoewel het drinken van energiedrankjes samenviel met de plotselinge hartstilstand van de zeven patiënten, waren er ook tal van andere mogelijke factoren die hebben kunnen bijdragen,” vertelt Ackerman. “Deze factoren omvatten onder andere slaaptekort, uitdroging, diëten of extreem vasten en het gelijktijdig gebruik van medicijnen. Waarschijnlijk heeft de consumptie van energiedrankjes samen met andere factoren geleid tot een gevaarlijke combinatie van risico’s, waardoor de patiënten in ons onderzoek een plotselinge hartstilstand kregen.”
Alarm
Kortom, hoewel de onderzoekers in hun studie geen duidelijk en definitief bewijs hebben gevonden dat het nuttigen van energiedrankjes direct leidt tot hartproblemen, willen ze toch hun bezorgdheid uiten. “We zouden nalatig zijn als we niet alarm zouden slaan,” zegt onderzoeker Peter Schwartz. “Op een gegeven moment moeten klinische ervaring, een goed begrip van de oorzaken van ziekten en gezond verstand samenkomen en een standpunt innemen.”
En met deze studie hebben de onderzoekers dat gedaan. “Ondanks dat het risico op een plotselinge dood na het drinken van een energiedrankje klein is, is het belangrijk voor patiënten met een bekende genetische hartaandoening om zorgvuldig de risico’s en voordelen van het drinken van deze drankjes af te wegen,” concludeert Ackerman. “Voor mensen met genetische hartproblemen lijkt het beter om een doos bonbons te verkiezen boven een energiedrankje.”
