Deze week duiken we de kosmos in met een bijzondere opname van Arp 107, twee versmeltende sterrenstelsels die, tot onze verrassing, een bijna vreugdevolle “smiley” in de ruimte vormen. Deze schitterende beelden zijn vastgelegd door de James Webb Space Telescope (JWST), en onthullen niet alleen de omvang van deze galactische botsing, maar ook de gevolgen ervan voor stervorming en de complexe structuren binnen de stelsels.
Arp 107 bestaat uit twee sterrenstelsels – een groot spiraalvormig Seyfert-sterrenstelsel en een kleiner ellipsvormig sterrenstelsel – die ongeveer 465 miljoen lichtjaar van ons verwijderd staan, in het sterrenbeeld Kleine Leeuw (Leo Minor). Hun dramatische botsing, vastgelegd door Webbs Near-Infrared Camera (NIRCam) en Mid-Infrared Instrument (MIRI), toont een zeldzame en prachtige kosmische gebeurtenis.
In het samengestelde beeld, gemaakt met gegevens van beide instrumenten, is duidelijk te zien hoe sterren en gas uit beide stelsels een dunne, brugachtige structuur vormen. Het infrarood licht, weergegeven in wit, onthult oude sterren die helder schijnen in beide stelsels. Daarnaast tonen de rode en oranje tinten de jonge sterren en actieve stervormingsgebieden, wat samen met de achtergrondsterren een bijna lachende gezichtsuitdrukking vormt:
Een blik op de jonge sterren en een superzwaar zwart gat
Hoewel de botsing chaos veroorzaakt, stimuleert hij ook de geboorte van nieuwe sterren. Met name de MIRI-opname, die de mid-infraroodgegevens weergeeft, benadrukt het enorme aantal jonge sterren dat ontstaat in het spiraalvormige sterrenstelsel. Deze sterren, te zien in blauw, worden omgeven door stofdeeltjes en organische moleculen, bekend als polycyclische aromatische koolwaterstoffen, die normaal gesproken worden geassocieerd met stervormende gebieden.
De MIRI-camera onthult ook het superzware zwarte gat in het centrum van het spiraalstelsel. Dit zwarte gat is verantwoordelijk voor het creëren van stofbanen rondom zich en produceert de karakteristieke diffractiepieken (starburst-effect) die zichtbaar zijn op Webbs beelden. Ondanks de botsing heeft het spiraalstelsel zijn structuur grotendeels behouden, op de herkenbare spiraalarmen na, die vrijwel geheel zijn verdwenen.
Video tour door Arp 107
Deze video neemt je mee op een reis door Arp 107, twee sterrenstelsels die honderden miljoenen jaren geleden met elkaar in botsing kwamen. We beginnen en eindigen met een nieuwe opname in het midden- en nabij-infrarood van de James Webb Space Telescope. Tijdens de tour vervaagt het beeld naar de mid-infraroodweergave van Webb, waarin de voortdurende samensmelting van deze sterrenstelsels wordt vastgelegd:
Het samensmelten van deze twee sterrenstelsels is nog maar net begonnen en zal nog honderden miljoenen jaren duren. Hoewel galactische botsingen chaotisch kunnen lijken, spelen ze vaak een cruciale rol bij de vorming van nieuwe sterren. Deze beelden van Arp 107 laten ons een unieke blik werpen op hoe de kosmos zichzelf constant herschikt en vernieuwt.
Klik hier om een hogeresolutie-afbeelding te bekijken van de compositiefoto van Arp 107.
De afgelopen decennia hebben ruimtetelescopen en satellieten prachtige foto’s gemaakt van nevels, sterrenstelsels, stellaire kraamkamers en planeten. Ieder weekend halen we een indrukwekkende ruimtefoto uit het archief. Genieten van alle foto’s? Bekijk ze op deze pagina.
