Het Andromedastelsel heeft een nog gewelddadiger verleden dan onze eigen Melkweg. Dat blijkt uit een nieuw onderzoek: onze buurman heeft veel meer botsingen met andere sterrenstelsels op zijn naam staan.
Onderzoekers trekken die conclusie nadat ze het nabijgelegen Andromedastelsel met behulp van data van ruimtetelescoop Hubble en het W.M. Keck Observatory bestudeerden. Ze richtten zich op individuele sterren in het sterrenstelsel. Ze keken onder meer naar de bewegingen en verdeling van die sterren.
Orde en chaos
Uit het onderzoek blijkt dat er ‘ordelijke’ en ‘chaotische’ sterren in het Andromedastselsel te vinden zijn. De ordelijke sterren – dat zijn vaak de jongere sterren – draaien relatief netjes om het centrum van het Andromedastelsel heen. Sterren die deel uitmaken van een ordelijke sterrenpopulatie bewegen allemaal met bijna dezelfde snelheid, terwijl de snelheid van sterren in een chaotische populatie sterker uiteenloopt. Dat laatste wijst erop dat die sterren over een groter gebied verspreid zijn. “Als je tegen de rand van de schijf aan zou kunnen kijken, dan zou de ordelijke populatie sterren een heel dun laagje vormen, terwijl de chaotische populatie een veel dikkere laag vormt,” vertelt onderzoeker Claire Dorman.
Vergelijken
De onderzoekers vergeleken het Andromedastelsel ook met ons eigen sterrenstelsel: de Melkweg. Die vergelijking laat zien dat er substantiële verschillen zijn tussen de Melkweg en het Andromedastelsel en die verschillen suggereren dat het Andromedastelsel een veel gewelddadigere recente geschiedenis heeft dan de Melkweg. “Zelfs de meest ordelijke sterren in het Andromedastelsel zijn niet zo ordelijk als de sterren in de Melkweg.”
Wat is normaal?
Het onderzoek wijst erop dat het Andromedastelsel veel vaker in botsing is gekomen met kleinere sterrenstelsels, waarna die kleinere sterrenstelsels met het Andromedastelsel zijn samengesmolten. Dat past in de theorie die onderzoekers over grote sterrenstelsels zoals het Andromedastelsel hebben. Volgens deze theorie zijn sterrenstelsels zoals het Andromedastelsel gegroeid door botsingen met nabijgelegen kleinere sterrenstelsels. Tijdens die botsingen werden de sterren en het gas van die kleinere sterrenstelsels bij het Andromedastelsel gevoegd. Onderzoekers gaan ervan uit dat zo’n 70 procent van de schijven van grote sterrenstelsels zoals het Andromedastelsel – maar ook de Melkweg – ooit in aanraking zijn gekomen met minmaal één satellietstelsel. De schijf van de Melkweg is echter zo ordelijk dat dat scenario voor ons sterrenstelsel waarschijnlijk niet opgaat. Het Andromedastelsel lijkt beter in dat scenario te passen. “In die zin zou je kunnen zeggen dat de beweging van de sterren in de schijf van het Andromedastelsel normaler is en de Melkweg een buitenbeentje is met een ongebruikelijk rustige geschiedenis.”
Het Andromedastelsel is het spiraalstelsel dat zich het dichtst bij onze Melkweg bevindt. En die afstand wordt alleen maar kleiner. Wetenschappers weten het namelijk bijna zeker: er zit nog een botsing aan te komen. En dit keer tussen de Melkweg en het Andromedastelsel.