Niet genen, maar een simpele bacteriële infectie dwingt sommige amoebes om carrière te maken als boer.
In 2011 ontdekten onderzoekers ‘de kleinste boer ter wereld’: een amoebe. Ze bestudeerden de soort Dictyostelium discoideum en ontdekten dat ongeveer twee derde van de onderzochte eencellige organismen at van bacteriën die de onderzoekers aanboden. Maar een derde van de onderzochte amoebes nam daar geen genoegen mee. Wanneer er te weinig voedsel was, verzamelden ze bacteriën en droegen deze naar nieuwe gebieden waar ze vervolgens deze bacteriën ‘zaaiden’. Gedacht werd dat deze kleine boertjes andere genen hadden dan de amoebes die niet zaaiden en oogstten. Maar een nieuw onderzoek toont nu aan dat het anders zit.
Burkholderia
De onderzoekers bestudeerden de amoebes en de bacteriën die deze bij zich droegen. Al snel ontdekten ze dat er op het lijfje van de amoebes die bacteriën ‘zaaiden’ altijd bacteriën uit het Burkholderia-geslacht te vinden waren. En dat is opvallend, want deze bacteriën zijn in de optiek van de amoebes niet eetbaar.
Antibiotica
De onderzoekers gingen nog een stap verder en infecteerden amoebes die niet zaaiden en oogstten met de Burkholderia-bacteriën. Daarop werden deze amoebes ook boeren. En wanneer boerende amoebes een antibioticakuur kregen die de Burkholderia-bacteriën doodde, kwam er een einde aan hun carrière als boer.
Blijkbaar zijn er in dit hele proces dus drie partners: de eetbare bacteriën, Burkholderia en de amoebe. En elke partner haalt op de één of andere manier voordeel uit deze samenwerking (ook wel symbiose genoemd). De amoebe die eetbare bacteriën met zich meedraagt, heeft grotere overlevingskansen als er weinig voedsel voorhanden is. Bacteriën die door de amoebe gedragen worden, worden over een groter gebied verspreid. “Nu weten we dat Burkholderia de drijvende kracht is,” vertelt onderzoeker Susanne DiSalvo. Burkholderia kan de amoebe ziek maken, maar zorgt er ook voor dat de symbiose stand kan houden. “Burkholderia profiteert waarschijnlijk van de samenwerking doordat deze nieuwe gebieden kan verkennen, maar soms beschadigt Burkholderia daarbij het transportmiddel.”
