Voorlopig onderzoek wijst in de richting van vitamine E acetaat.
Dat melden het CDC (Centers for Disease Control and Prevention) en de FDA (Food and Drug Administration) in een korte verklaring. Of dit werkelijk de grote doorbraak is waar we al maanden op wachten? Dat blijft onduidelijk.
Het onderzoek
Het CDC verzamelde monsters afkomstig uit de longen van 29 patiënten, woonachtig in tien verschillende Amerikaanse staten, die zich na het gebruik van de e-sigaret met longklachten bij hun arts hadden gemeld. Het CDC zocht in de monsters naar een breed scala aan chemicaliën waarvan we weten dat ze in e-sigaretten voorkomen en die mogelijk schadelijk kunnen zijn voor de longen. Er bleek echter maar één potentieel zorgwekkende chemische stof te zijn die echt in de longen van alle 29 patiënten voorkwam en dat was vitamine E acetaat (zie kader). “Het is voor het eerst dat we een mogelijk gevaarlijk chemisch stofje ontdekt hebben in monsters afkomstig van patiënten met longproblemen,” zo stelt het CDC. “Deze resultaten voorzien ons van direct bewijs dat vitamine E acetaat aanwezig is op de plek waar de longen beschadigd zijn geraakt.”
Vitamine E acetaat is een synthetische verbinding van vitamine E en azijnzuur. Het mengsel is een beetje olieachtig en wordt soms toegevoegd aan zogenoemde e-liquids: de vulling van de e-sigaret die verdampt en ingeademd wordt. Volgens het CDC wordt vitamine E acetaat met name toegevoegd aan e-liquids die eveneens THC (tetrahydrocannabinol, de psychoactieve stof in cannabis) bevatten. Eerder suggereerde onderzoek al dat met name mensen die e-liquids met daarin THC gebruikten, met longproblemen te kampen hadden. Vitamine E acetaat kent overigens ook andere toepassingen. Zo zit het eveneens in sommige huidproducten en levensmiddelen. Die producten zijn echter veilig te gebruiken; alleen het inademen van vitamine E acetaat is mogelijk zorgwekkend.
Naast vitamine E acetaat werd in 82% van de verzamelde monsters THC aangetroffen. En in 62% van de monsters werd nicotine gevonden.
Vaping-epidemie
Met het onderzoek komen we mogelijk wat dichter in de buurt van de oorzaak van wat ook wel de vaping-epidemie wordt genoemd. De laatste maanden neemt het aantal mensen dat zich na gebruik van de e-sigaret met (ernstige) longproblemen bij doktoren meldt, snel toe. In de VS alleen al zijn er in 49 verschillende staten al zo’n 2051 mensen met longproblemen die met de e-sigaret geassocieerd worden. Ook zijn er al zo’n 39 mensen (verspreid over 24 staten) gestorven aan longproblemen die met de e-sigaret verband lijken te houden.
Dé e-sigaret bestaat niet
Nadat het eerste met e-sigaretten samenhangende sterfgeval in augustus werd gemeld, startte in de VS een koortsachtige zoektocht naar de oorzaak van de gezondheidsproblemen die e-sigaretgebruikers ondervinden. Het CDC meldde eerder al dat die zoektocht echter gehinderd wordt door “een dynamische markt voor e-sigaret- of vaping-producten, die vaak een mix van ingrediënten, een complexe verpakking en leveringsketen hebben en mogelijk ook illegale substanties bevatten. Gebruikers weten vaak niet wat er in hun e-sigaret of e-vloeistof zit. En veel van de producten en substanties kunnen zowel door leveranciers als gebruikers worden aangepast en bovendien verkregen worden in winkels, online en van informele bronnen (vrienden, familieleden) of op de zwarte markt.” Kortom: dé e-sigaret bestaat niet en dat maakt het lastig om vast te stellen hoe deze ervoor zorgt dat mensen ziek worden of zelfs komen te overlijden, zo concludeerden we begin vorige maand al. Dat het CDC er nu in geslaagd is om een potentieel gevaarlijk stofje te identificeren dat in de longen van alle 29 onderzochte patiënten voorkomt, is hoopgevend. Het suggereert namelijk dat we langzaam maar zeker onderscheid kunnen gaan maken tussen chemische stoffen die wel en niet onze aandacht vereisen.
De doorbraak?
Of vitamine E acetaat ook werkelijk dé boosdoener is en het CDC de grote doorbraak te pakken heeft? Dat blijft twijfelachtig, zo stelt ook het CDC zelf. “Hoewel het erop lijkt dat vitamine E acetaat geassocieerd kan worden met longproblemen die samen lijken te hangen met het gebruik van de e-sigaret, is er op dit moment onvoldoende bewijs om uit te kunnen sluiten dat er nog andere zorgwekkende chemische stoffen zijn.”
Het advies
In afwachting van vervolgonderzoek raadt het CDC het gebruik van e-sigaretten af, met name als de e-liquids THC bevatten en/of op de zwarte markt zijn aangeschaft. Mensen die toch e-sigaretten blijven gebruiken, wordt geadviseerd de gezondheid goed te monitoren en zich met symptomen zoals koorts, gewichtsverlies, hoesten, kortademigheid, misselijkheid, diarree en buikpuin direct bij hun arts te melden.
Ook in Nederland hebben zich volgens het RIVM al enkele mensen zich bij hun arts gemeld met ernstige gezondheidsklachten die lijken samen te hangen met het het gebruik van de e-sigaret. Daar wordt momenteel onderzoek naar gedaan. Nederlandse longartsen pleitten er reeds voor om de e-sigaret zolang dat onderzoek niet is afgerond helemaal te verbieden. Maar die oproep vindt vooralsnog weinig gehoor.
