De 2026-begroting van de VS zet een streep door tientallen civiele NASA-missies. Defensieprogramma’s en commerciële maan- en Mars-initiatieven profiteren, met als doel de tweede ruimtewedloop aan te gaan. Hoewel dit alles nog afhankelijk is van goedkeuring door het Amerikaanse congres, schudt het de ruimtevaart flink door elkaar.
De recent gepubliceerde Amerikaanse begroting voor het fiscale jaar 2026 toont een rigoureuze herprioritering van NASA-middelen. Waar wetenschappelijke programma’s grotendeels sneuvelen, krijgt de militaire ruimtevaart stevig meer ruimte. In dit artikel bespreken we de belangrijkste wijzigingen aan de hand van beschikbare bronnen en stellen we ter afsluiting vast dat het Congres het laatste woord hierover nog heeft te geven.
Grote bezuiniging op NASA-wetenschap
In 2026 zou de toewijzing voor NASA dalen van 24,8 miljard dollar naar 18,8 miljard dollar, een vermindering van 24 procent ten opzichte van de begroting van dit jaar, 2025. Wetenschapsbudgetten worden gehalveerd, van 7,3 miljard naar 3,9 miljard dollar, wat resulteert in het schrappen van 41 wetenschappelijke projecten – een derde van de totale portefeuille…
Die bezuiniging raakt lopende en geplande missies hard. Zo belanden de New Horizons-sonde, die sinds 2015 de Kuipergordel doorkruist en onderzoekt en eerder Pluto bezocht, en de Juno-missie rondom Jupiter op de schroothoop. Mars Odyssey en MAVEN, al meer dan een decennium actief rond mars, gaan ook de deur uit. Earth science-satellieten (ter monitoring van de aarde) zoals Terra, Aqua, OCO-2 en Aura verliezen hun financiering. Elk van deze instrumenten leverde cruciale data op over klimaatverandering en de atmosferische samenstelling.
– Juno Mission, sonde die Jupiter en Julliaanse manen onderzoekt (2011-2025)
– MAVEN Mission naar Mars (2013-2025)
– New Horizons Missie – Pluto & Kuiper Gordel flyby sonde (2006-2025)
– Terra Mission – Earth Science Satelliet (1999-2025)
– Aqua Mission – Earth Science Satelliet (2004-2025)
– Deep Space Climate Observatory (DSCOVR)/Earth Polychromatic Imaging Camera (EPIC) (2015-2025)
– Chandra – orbitale röntgen straling telescoop (1999-2025)
– Mars Odyssey Missie (2001-2025)
– Thermosphere, Ionosphere, Mesosphere Energetics and Dynamics (TIMED) Earth Science Missie (2001-2025)
– Aura Earth Science Missie (2004-2025)
– THEMIS-ARTEMIS Zon-Aarde Sonde (2007-2025)
– Fermi Mission: orbitale gamma-straling telescoop (2008-2025)
– Interstellar Boundary Explorer (IBEX) (2008-2025)
– Orbiting Carbon Observatory (OCO-2) aarde satelliet (2014-2025)
– Magnetospheric Multiscale (MMS) Zon-Aarde sonde (2015-2025)
– OSIRIS-APEX Origins, Spectral Interpretation, Resource Identification and Security – Apophis Explorer – Asteroïde Missie (2016-2025)
– SAGE III – Stratospheric Aerosol and Gas Experiment III Aarde sonde (2017-2025)
– Global-scale Observations of the Limb and Disk (GOLD) Aarde sonde (2018-2025)
– Orbiting Carbon Observatory (OCO-3) Aarde sonde (2019-2025)
Commerciële technologie en maan‐mars‐programma’s blijven overeind
Parallel aan de bezuinigingen op wetenschapsmissies blijft de “Moon to Mars”-architectuur intact, maar verschuift de uitvoering naar commerciële partners. In 2026 krijgt het uitbestede en commerciële Moon to Mars Infrastructure and Transportation Program (‘M2M’ – het programma om middelen en bemanning via de maan naar mars te lanceren) 864 miljoen dollar, inclusief 250 miljoen voor Commercial Lunar Payload Services (‘CLPS’ – het programma om middelen via partijen als SpaceX naar de maan in te vliegen). Voor commerciële Mars bevrachtingsmissies is 200 miljoen gereserveerd, terwijl 80 miljoen wordt geïnvesteerd in Mars-communicatie satellieten.
Deze strategische keuze betekent dat na Artemis III, gepland voor 2027, SLS (2 miljard dollar per jaar kostende) en Orion (1,37 miljard dollar per jaar kostende) niet meer in productie of doorontwikkeling zullen verkeren. Deze kostenintensieve ruimtecapsule was ontwikkeld om bemenste missies naar de maan te faciliteren. In plaats daarvan wordt er geïnvesteerd in goedkopere, privaat ontwikkelde lanceervoertuigen waarmee astronauten naar de maan en uiteindelijk naar mars kunnen reizen. Door deze verschuiving verwacht NASA jaarlijks meer dan 3 miljard dollar te besparen, en met de vrijgekomen middelen stevig te investeren in permanent bemande maan- en mars-basissen.
Militair‐industriële winsten en organisatieherstructurering
Defensie profiteert van de herverdeling: NASA’s budget krimpt van 17.391 naar 11.853 medewerkers (-32 procent), waarbij veel personeel doorschuift naar commerciële ruimtevaartbedrijven die defensiecontracten binnenhalen. De Office of STEM Engagement verdwijnt volledig, met de redenering dat “inspiratie” voortaan enkel via missies kan plaatsvinden. STEM engagement verwijst naar initiatieven die gericht zijn op het aantrekken, betrekken en onderwijzen van studenten en leraren in STEM-vakgebieden (wetenschap, technologie, techniek en wiskunde)., een investering voor de toekomst van ruimtevaart en wetenschap.
Tegelijkertijd wordt ingezet op een slimmere organisatie: het aantal managementlagen wordt verminderd, programmateams krijgen meer autonomie en er wordt fors geïnvesteerd in slimmere luchtvaart- en ruimtevaarttechnologieën. Zo wordt er 47 miljoen dollar vrijgemaakt voor ruimtevaartuig- en cryogene technologieën, en 27 miljoen dollar voor kritieke in- en uitstapsystemen op Mars.
Reactie vanuit NASA
Interim‐NASA-beheerder Janet Petro benadrukte in haar “Embrace the Challenge”‐update van 30 mei jl. dat NASA alle budgetaanvragen heeft doorgezet aan het Amerikaanse congres en de prioriteiten nu zorgvuldig worden afgewogen:
“Vandaag heeft NASA een technisch supplement bij de begroting van 2026 gepubliceerd. Het bevat de nodige aanpassingen voor onze programma’s en missiegebieden, evenals mijn brief aan het Congres met de belangrijkste punten van deze begrotingsaanvraag. We zijn momenteel bezig met het beoordelen van prioriteiten en de impact op onze teams en programma’s.”
Petro geeft aan dat de nominatieronde van Jared Isaacman als toekomstige NASA-bewindvoerder de komende weken door het Amerikaanse senaat wordt beoordeeld, wat een nieuw hoofdstuk inleidt. “Ik weet dat velen van u uitkijken naar wat er gaat komen. Omarm de uitdaging,” besluit zij.
Inmiddels werd op 31 mei bekend dat Jared Isaacman als toekomstige NASA-bewindvoerder niet doorgaat. De reden daartoe wordt naast het mededelen van die beslissing door president Donald Trump niet nader toegelicht in zijn tweet op Truth Social.
Implicaties en vooruitblik
Tot dusver is de 2026-aanvraag nog niet in steen gebeiteld; alles hangt af van het Amerikaanse congres. Diverse wetenschappers en belangenorganisaties, zoals The Planetary Society, noemen de plannen “verstikkend” voor de ruimtewetenschap. Zij rekenen erop dat het congres veel van de bezuinigingen zal terugdraaien. Hierdoor blijft hoop bestaan dat missies zoals Mars Sample Return Mission en diverse andere projecten ten minste nog deels overeind blijven.
Conclusie
De Amerikaanse ruimtevaartambities voor 2026 kennende, staan we op een keerpunt: defensie en commerciële partners krijgen volop ruimte, terwijl tientallen civiele missies sneuvelen. Hoewel de impact op lange termijn zwaar lijkt, is niets definitief. We hopen dat het congres enkele sleutelmissies in ere herstelt en zo de balans tussen wetenschap en exploratie bewaart.
