OSIRIS-REx is weer onderweg, maar deze keer met een nieuwe naam: OSIRIS-APEX. De Amerikaanse ruimtesonde is deze keer op weg naar de planetoïde Apophis, welke in 2029 gevaarlijk dicht langs de aarde zal scheren. De ‘bonus-missie’ moet ons onder meer meer inzicht geven in hoe we onze planeet in de toekomst tegen inkomende ruimtestenen kunnen beschermen.
De ruimtesonde OSIRIS-REx is oorspronkelijk ontwikkeld om de planetoïde Bennu te bezoeken en te bemonsteren. Een prachtige missie, die in september van dit jaar ten einde kwam; toen leverde OSIRIS-REx een capsule gevuld met materialen afkomstig van planetoïde Bennu af op aarde. Maar het succes smaakte naar meer. En dus krijgt de missie nu een vervolg én een nieuwe naam: OSIRIS-APEX.
Het idee voor deze ‘bonus-missie’ kreeg vorm nadat OSIRIS-REx wat materiaal afkomstig van Bennu op aarde had afgeleverd en duidelijk werd dat de meetinstrumenten aan boord van de sonde nog prima werkten én dat er nog meer dan genoeg brandstof aanwezig was voor een volgende missie. Het onderzoeksteam stelde dan ook aan NASA voor om een ‘bonus-missie’ in te plannen, een plan waar ze later toestemming voor kregen. Maar waar stuur je zo’n peperdure ruimtesonde vervolgens heen? Verschillende opties passeerden de revue, waaronder Venus. Het team heeft uiteindelijk een keuze gemaakt: Apophis, een ruimtesteen die in 2029 gevaarlijk dicht bij de aarde in de buurt zal komen.
Unieke gebeurtenis
De belangrijkste reden om OSIRIS-REx naar Apophis te sturen, is dat de ruimtesteen een omvang heeft van zo’n 340 meter en in 2029 op een afstand van ongeveer 32.000 kilometer langs de aarde zal scheren. Daarmee komt de ruimtesteen 10 keer dichterbij dan de maan. Deze combinatie van omstandigheden en eigenschappen maakt deze gebeurtenis heel bijzonder; volgens wetenschappers komt het slechts één keer in de 7500 jaar voor dat een ruimtesteen van deze omvang de aarde op zo’n geringe afstand passeert. Een goede reden om deze ruimtesteen eens gedetailleerd te bestuderen!
Samenstelling
Maar NASA heeft nog een andere belangrijke reden om Apophis eens van wat dichterbij te willen bekijken. Om deze te kunnen begrijpen, is het belangrijk om te weten dat er verschillende soorten ruimtestenen bestaan. Bennu, de ruimtesteen waar OSIRIS-REx oorspronkelijk naar werd gestuurd, was een zogenoemde ‘C-type’ ruimtesteen. Dit betekent dat er veel koolstof in het materiaal van de ruimtesteen zit. Apophis is een ’S-type’ ruimtesteen, wat betekent dat de vliegende rots veel silicaten bevat. Denk hierbij aan kwarts, veldspaat en zeolieten. Dit is interessant, omdat verreweg de meeste ruimtestenen die gevaarlijk zijn voor de aarde óók S-types zijn. De verkregen data kan dus, onder andere, gebruikt worden om de aarde beter te verdedigen tegen toekomstige ruimtestenen die op ramkoers met de aarde liggen.
Van ruimtepuin naar planeet
Ook is de verwachting dat de aantrekkingskracht van de aarde uiteindelijk tot aardbevingen en aardverschuivingen zal leiden op Apophis waardoor het oppervlak zal veranderen en onderliggende materialen bloot komen te liggen. Het is allemaal heel interessant om te zien, zo stelt onderzoeker Dani Mendoza DellaGiustina. Niet in de laatste plaats, omdat het ons ook meer inzicht kan geven in hoe planeten in het jonge zonnestelsel zijn ontstaan. “Het is een fantastisch natuurlijk experiment,” aldus Mendoza DellaGiustina. “Zo weten we dat getijdenkrachten en de ophoping van puin fundamentele processen zijn die kunnen leiden tot de uiteindelijke vorming van een planeet.” De hoop is dan ook dat onderzoekers – door deze brok puin die Apophis heet – te bestuderen, meer inzicht kunnen krijgen in hoe puin in het jonge zonnestelsel uiteindelijk transformeerde tot planeten zoals we die nu kennen.
De ontmoeting tussen OSIRIS-APEX en Apophis is al gepland: vanaf 2 april 2029 zal de ruimtesonde foto’s maken van de ruimtesteen. Vervolgens zullen ze elkaar op 13 april 2029 ontmoeten, vlak na het moment waarop Apophis het dichtst langs de aarde is gekomen. Tijdens deze ontmoeting zal OSIRIS-APEX verschillende metingen uitvoeren. Uiteindelijk zal de ruimtesonde op een afstand van ongeveer 5 meter van het oppervlak van de ruimtesteen komen en zijn stuwraketten naar beneden afvuren. Hierdoor zullen rotsen en stof van het oppervlak opwaaien, waarna de wetenschappers kunnen zien wat eronder verborgen ligt. De ruimtesonde heeft dit kunstje één keer eerder gedaan, maar dan tijdens de missie naar Bennu onder de naam OSIRIS-REx. Ben je benieuwd wat het resultaat van deze missie was? Kijk dan eens hier.
Wat OSIRIS-REx bij Apophis gaat vinden, blijft voor nu natuurlijk gissen. Maar de verwachtingen zijn – afgaand op wat de sonde eerder bij Bennu heeft gepresteerd – hooggespannen.
