Onze trouwe viervoeter stamt af van een heel wat minder vriendelijk dier, de wolf. Maar hoe ver gaat die verwantschap eigenlijk nog, met andere woorden: reageert een hond nog op het gehuil van een wolf?
Precies dat besloten onderzoekers van de Hongaarse Eötvös Loránd University te onderzoeken. Ze wilden achterhalen of er hondenrassen zijn die meer geneigd zijn om te reageren op wolvengehuil dan andere. En of deze honden dan ook genetisch meer verwant zijn aan wolven. Om deze vragen te beantwoorden, testten de onderzoekers de impact van de hondensoort, de leeftijd en het geslacht op hun huilgedrag.
Sommigen huilen nooit
Als je gehuil hoort uit het bos, is zelfs in Nederland het eerst waar je aan denkt: een wolf. Toch zijn het niet alleen wolven die op deze manier communiceren, ook honden willen weleens een huilend geluid voortbrengen. Wolven gebruiken het voor communicatie over lange afstanden, om hun territorium te begrenzen of om de positie te bepalen van hun soortgenoten, die meestal terug huilen. Maar bij onze favoriete huisdieren is de situatie wel iets gecompliceerder: sommige soorten, zoals de wolfachtige sledehond, zijn ‘harde huilers’. Dit betekent dat ze vaak huilen en zelfs als reactie op irrelevante geluiden zoals sirenes of muziek. Andere hondensoorten huilen nooit, ook al zouden ze het wel kunnen.
Om erachter te komen wat de hond een huiler maakt, onderzochten de Hongaren 68 soorten rashonden. Hun aanpak was vrij simpel: ze lieten de dieren in een laboratorium opgenomen gehuil van wolven horen en keken naar hun reactie. Daarnaast stelden de onderzoekers vast in welke mate de genen van de hondensoort overeenkwamen met die van wolven.
Hoe meer wolf, hoe meer gehuil
En de resultaten waren eigenlijk niet zo verrassend. “Hondenrassen die genetisch veel overeenkomsten hadden met de wolf, de oudere rassen, reageerden vaker met gehuil op het opgenomen gehuil van de wolven. Hondenrassen die genetisch minder verwant zijn aan de wolf, de moderne rassen, reageerden door te blaffen in plaats van te huilen”, legt hoofdonderzoeker Fanni Lehoczki uit. “Het lijkt erop dat huilen weliswaar aanwezig is in het repertoire van bijna alle hondenrassen, maar dat het zijn functionaliteit verloren heeft in een veranderde sociale omgeving. Dus moderne hondenrassen gebruiken het niet meer in de juiste situaties.”
De onderzoekers gingen nog dieper in op het gedrag van de hond als hij huilde. “We ontdekten ook dat de honden die terug huilden op dat moment gestrester waren. Dat betekent waarschijnlijk dat de oudere rassen, die dus meer verwant zijn aan de wolven, de informatie die door het wolvengehuil duidelijk wordt beter kunnen interpreteren dan moderne rassen”, aldus onderzoeker Tamás Faragó. “De oudere rassen raken gestrest doordat ze bijvoorbeeld denken dat ze het territorium van een roedel wolven zijn binnengegaan en ze gebruiken hun gehuil om een aanvaring te vermijden, net als wolven doen.”
Huilen uit angst
De leeftijd van de honden maakte ook uit. “Opvallend was dat het genetische effect op het huilen alleen optrad bij oudere honden van minstens 5 jaar oud. Mogelijk komt dat doordat huilen samengaat met een hoger stressniveau en dus een angstreactie is. Oudere honden zijn angstiger is al uit eerder onderzoek gebleken, maar deze speculaties moeten verder onderzocht worden”, klinkt het voorzichtig.
Tenslotte is ook nog gekeken naar de impact van geslacht. “Er blijkt iets aan de hand met de mannelijke geslachtshormonen. Er is namelijk geen verschil tussen gesteriliseerde en niet-gesteriliseerde vrouwtjeshonden, maar wel tussen gecastreerde en niet-gecastreerde mannetjes. De gecastreerde mannetjeshonden, die dus geen testosteron meer aanmaken, huilden harder als reactie op het wolvengehuil. Aangezien gecastreerde mannetjes angstiger zijn lijkt dit resultaat in lijn met onze bevindingen over hondengehuil in relatie tot stress. Dus het hondengehuil betekent wellicht: ik ben bang, kom niet dichterbij”, verklaart Lehoczki.
Steeds minder wolf
De studie maakt heel mooi duidelijk hoe de domesticatie en het selectief fokken van honden langzaam hun vocale gedrag veranderd heeft, zowel als het gaat om de interpretatie van gehuil als hun reactie daarop. De oudere en dus meer aan wolven gerelateerde rassen wisten veel beter wat te doen als ze het gehuil van een wolf hoorden dan de moderne hondensoorten. Dit inzicht levert weer een beetje meer kennis op over de geschiedenis en de impact van de belangrijke relatie tussen mensen en hun beste dierenvriend, de hond.
