Weinig dieren hebben zo’n vriendelijke snuit als de alpaca. Maar dat is niet het enige wat het dier bijzonder maakt. Het mannetje is namelijk ook het enige zoogdier ter wereld dat direct de baarmoeder insemineert tijdens het paren.
Dat ontdekten biologen van het Amerikaanse Mount Holyoke College toen ze de voortplantingsorganen van verschillende vrouwtjesalpaca’s bestudeerden vlak nadat ze waren geslacht. Daaruit bleek dat de mannetjesalpaca zijn penis helemaal tot in de baarmoeder duwt om het vrouwtje te bevruchten.
Lange, dunne penis
Eerder zagen fokkers van de dieren al dat het mannetje zijn geslachtsdeel wel erg ver bij het vrouwtje naar binnen stoot. Ook wisten ze wel dat het dier een bijzonder lange en dunne penis heeft, een zogenoemd fibro-elastisch exemplaar. Er zijn twee soorten: de muscovasculaire penis zoals de mens die heeft, maar bijvoorbeeld ook een paard en een kat. Die heeft veel bloedtoevoer nodig om een erectie te krijgen. Bij een fibro-elastische penis, die je vindt bij een stier, ram of varken (en dus de alpaca) is veel minder bloedtoevoer nodig en die wordt bij een erectie vooral veel langer.
De penis van de alpaca is nog extra bijzonder: hij heeft een harde top van kraakbeen en ziet er bijna een beetje uit als een speer. De alpaca brengt zo het sperma direct in de baarmoeder van het vrouwtje, in plaats van eerst in de vagina, zoals andere mannetjeszoogdieren doen.
Bloedende baarmoeder
Tot die conclusie kwamen de onderzoekers toen ze naar een alpacaboerderij togen waar de dieren gefokt worden voor hun vlees. Ze ontleedden diverse vrouwtjes die werden gedood vlak nadat ze gepaard hadden met een mannetje. Daarbij ontdekten ze dat de alpaca’s hevig bloedden bij diverse delen van het voortplantingsstelsel, van het maagdenvlies tot de baarmoederhals en de baarmoeder zelf. Ze vonden hetzelfde bij alle andere vrouwtjes die recentelijk hadden gepaard. En voor de extra bevestiging: vrouwtjes bij wie niet onlangs een mannetje was langs geweest, bloedden helemaal niet.
Meer kans op bevruchting
Dit is volgens de onderzoekers het bewijs dat mannetjes hun penis helemaal tot in de baarmoeder stoten tijdens het paren. De vrouwtjes vinden dat vermoedelijk niet zo prettig. Het harde stoten met de scherpe penis leidt namelijk niet alleen tot bloedingen, maar ook tot ontstekingen in de voortplantingsorganen.
Dat is echter wel goed voor de kans van slagen. De manier waarop de alpaca’s paren vergroot de kansen op een succesvolle bevruchting en zwangerschap. De ontstekingen zouden zelfs helpen om het bevruchte eitje in de baarmoederwand te implanteren.
6 weetjes over de alpaca
- De alpaca is in korte tijd razend populair geworden. Je hoeft maar een rondje te fietsen over het Nederlandse platteland en je komt er ergens wel een paar tegen. Maar wist je dat de alpaca oorspronkelijk enkel in de Andes voorkomt in Peru, Chili en Bolivia? Het dier gedijt het beste op een hoogte van meer dan 4000 meter (en dus niet in ons platte kikkerlandje).
- Alpaca’s zijn er niet alleen voor leuke Instagram-plaatjes, maar worden eigenlijk vooral gehouden voor hun luxueuze wol, die qua zachtheid tussen kasjmier en zijde in zit. De lokale vrouwen in de Andes kunnen alleen door te voelen de wol indelen in vijf kwaliteitsklassen. Er zijn twee verschillende soorten alpaca’s, de huacaya en de suri, en die verschillen enkel door hun type wol.
- De alpaca wordt ook wel berglama genoemd en is een kameelachtige, die maximaal 25 jaar oud wordt. Er zijn nog drie soorten lama’s: de gedomesticeerde lama, de guanaco en de vicuña.
- Alpaca’s communiceren door zacht te hummen tegen elkaar. Naar mensen spugen ze meestal niet, wel naar andere alpaca’s.
- De alpaca draagt een crya, of veulen, 11,5 maand. Ze bevalt vaak op een zonnige dag, zodat het jong kan drogen in de zon. En in ieder geval wordt het geen nachtelijke bevalling, omdat het ’s nachts vriest in de Andes, wat te koud is voor de kleintjes. Volwassen dieren zijn bestand tegen temperaturen van -40 tot +40 graden.
- Hoe aaibaar ze er ook uitzien, alpaca’s houden niet van knuffelen. Als je ze uitgebreid gaat aaien of zelfs omhelzen raken ze enorm gestrest. Eigenlijk hebben ze het liefste dat je van een afstandje toekijkt.
