Aliens kunnen ons mogelijk vanaf honderden nabije planeten spotten

Zouden ze – terwijl wij tot op heden vergeefs naar hen zoeken – al van ons bestaan weten?

Het is één van de vragen die zomaar in je op zou kunnen komen als je door dit nieuwe onderzoek bladert. In de studie wijzen wetenschappers 1004 nabije zonachtige sterren aan die mogelijk planeten bezitten die perfect zicht bieden op onze aarde. Eventuele aliens op deze planeten zouden niet alleen in staat moeten zijn om onze aarde te spotten, maar ook de signalen van leven in onze atmosfeer kunnen detecteren.

Het onderzoek
“Wij stelden ons de vraag waar sterren gesitueerd moeten zijn, wil men vanuit de omgeving van deze sterren in staat zijn om de aarde voor de zon langs zien te bewegen,” legt onderzoeker Lisa Kaltenegger aan Scientias.nl uit. “We maakten daarbij gebruik van de sterrencatalogus van NASA’s Transiting Exoplanet Survey Satellite (kortweg TESS, red.).”

Op jacht naar exoplaneten
TESS zoekt naar exoplaneten rond nabije sterren en maakt voor die zoektocht onder meer gebruik van data verzameld door de satelliet Gaia, die de afgelopen jaren de locatie en eigenschappen van talloze sterren nauwkeurig heeft vastgesteld. Door langdurig naar die sterren te turen, hoopt TESS er getuige van te zijn dat de helderheid van die sterren met enige regelmaat afneemt. Zo’n afname in helderheid kan vervolgens wijzen op de aanwezigheid van een planeet die – terwijl deze zijn baantjes rond de ster trekt – herhaaldelijk tussen de ster en TESS langs beweegt en daarbij een (klein) deel van het sterlicht tegenhoudt. Op deze manier zijn – voornamelijk door de gepensioneerde ruimtetelescoop Kepler – al heel wat exoplaneten ontdekt.

Op jacht naar de aarde
En op vergelijkbare wijze zouden aliens dus ook onze aarde kunnen spotten. Voorwaarde is echter wel dat ze vanuit hun locatie in staat zijn om de aarde voor de zon langs te zien bewegen. Maar Kaltenegger en haar collega Joshua Pepper tonen nu met behulp van TESS’ sterrencatalogus aan dat er – alleen al in onze directe omgeving – meer dan 1000 sterren zijn die mogelijk planeten bezitten vanwaar een aardovergang zichtbaar zou moeten zijn. “Wij hebben ons gericht op de dichtstbijzijnde sterren die hooguit 326 lichtjaar van ons verwijderd zijn. Binnen die afstand hebben we 1004 van deze sterren gevonden. Sommige van deze sterren zijn slechts 28 lichtjaar van ons verwijderd, andere 326 lichtjaar. Dus licht heeft tussen de 28 en 326 jaar nodig om van die sterren naar ons of vanaf onze zon naar die sterren te reizen.”

Planeten
Of er rond deze zonachtige sterren ook daadwerkelijk leefbare planeten te vinden zijn, is overigens nog onduidelijk. “Maar TESS zal deze sterren in 2021 gaan bestuderen en dan zullen we te weten komen of rond deze sterren planeten ter grootte van de aarde te vinden zijn en of ze ook echt aardachtig zijn.” Mochten dergelijke planeten bestaan en ook echt intelligent leven herbergen, dan zijn die intelligente aliens prima in staat om de aarde te spotten. “Ze kunnen er getuige van zijn hoe de aarde de zon één keer per jaar gedurende minstens 10 uur wat minder helder maakt,” aldus Kaltenegger.

Sporen van leven
Slimme aliens zouden echter niet alleen in staat moeten zijn om de aarde te ontdekken. Vanaf hun planeten kunnen ze ook vaststellen dat er op die ‘Pale blue dot‘ waarschijnlijk leven is. “Zodra ze de aarde voor de zon langs zien bewegen, kunnen ze ook het zonlicht dat door de atmosfeer van de aarde sijpelt alvorens het hun telescopen – er even van uitgaande dat ze met telescopen naar ons kijken – bereikt, detecteren.” En uit het spectrum van dat licht kunnen ze afleiden waar die atmosfeer uit bestaat. En de samenstelling van de atmosfeer is grotendeels te herleiden naar het leven op aarde. Zo is het bijvoorbeeld aan organismen te danken dat de atmosfeer vandaag de dag (veel) zuurstof en methaan bevat. “Of ozon in combinatie met methaan,” stelt Kaltenegger.

Zoveel mogelijkheden
Het idee dat er alleen al in onze nabijheid mogelijk heel veel planeten zijn vanwaar aliens ons kunnen spotten, is opwindend. “We weten dat grofweg elke vijfde ster een planeet herbergt die aardachtig kan zijn. Rekening houdend met die schatting zou je verwachten dat de 1004 sterren die we geïdentificeerd hebben, samen ongeveer 200 aardachtige planeten bezitten van waar we reeds gespot kunnen zijn. En dat is alleen nog maar in onze nabijheid – binnen 326 lichtjaar afstand. Ter vergelijking: onze Melkweg heeft een diameter van 100.000 lichtjaren.”

Contact
Tegelijkertijd roept het echter ook een interessante vraag op. Want als er zoveel planeten zijn vanwaar aliens ons kunnen zien, waarom hebben ze dan nog geen contact gezocht? “Laten we die vraag eens omdraaien,” stelt Kaltenegger voor. “Waarom zouden wij andere beschavingen contacteren? En laten we daarbij even aannemen dat we uit heel veel beschavingen kunnen kiezen. Zou je dan gaan voor de beschavingen die geavanceerder zijn dan wij of de beschavingen die minder geavanceerd zijn? Als ik deze vraag tijdens mijn colleges stel, dan wil de meerderheid altijd een geavanceerdere beschaving contacteren.” Het lijkt niet ondenkbaar dat aliens er net zo over denken. En dan kun je je afvragen of wij – wanneer aliens voornemens zijn om contact te maken met een beschaving – wel hun eerste keus zijn. “Je kunt gemakkelijk beargumenteren dat wij nog niet zo’n geavanceerde beschaving zijn. We hebben weliswaar mensen naar de maan gestuurd, maar nog niet eens naar de dichtstbijzijnde planeet, laat staan naar de dichtstbijzijnde exoplaneet. Dus als wij zouden kunnen kiezen, zouden we een geavanceerdere beschaving contacteren. Waarom zouden we dan wel verwachten dat aliens – als ze bestaan – ons al gecontacteerd zouden hebben?”

Dat er nu een kaartje is met daarop de sterren die mogelijk planeten bezitten vanwaar aliens ons kunnen spotten, is wel belangrijk, zo stelt Kaltenegger. “Als wij op zoek willen gaan naar intelligent leven in het universum dat ons zou kunnen vinden en misschien toch wel contact wil leggen, dan is er nu een sterrenkaartje waarop we kunnen zien waar we onze zoektocht het beste kunnen aanvangen. En wie weet, misschien wil niet iedereen enkel geavanceerdere beschavingen contacteren?” Ten slotte kan het ook geen kwaad om eens even op een andere manier naar het universum te kijken. “Als we ons – normaal gesproken aardcentrische – gezichtspunt veranderen, ontdekken we altijd iets interessants.”

Bronmateriaal

"Smile, wave: Some exoplanets may be able to see us, too" - Cornell University
Interview met Lisa Kaltenegger
Afbeelding bovenaan dit artikel: PIRO4D from Pixabay

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd