Fruitvliegen drinken alcohol om het vege lijf te redden: ze doden er een gevaarlijke parasiet mee, zo blijkt.
Larven van fruitvliegen nuttigen vaak alcohol: ze halen het uit rottend fruit. Soms zit daar wel vijf tot vijftien procent alcohol in. En de larven nuttigen dat voortdurend. “Wij zouden niet in staat zijn om zo te leven, maar fruitvliegen zijn heel goed in staat om alcohol te ontgiftigen,” vertelt onderzoeker Todd Schlenke van de Emory University in een persbericht.
Medicijn
Nu lijkt alcohol gewoon een bijproduct van het eten van de larven. Maar zouden ze er nog op een andere manier baat bij hebben om alcohol te nuttigen? Schlenke bedacht dat de fruitvliegen van de soort Drosophila melanogaster de alcohol misschien wel zouden gebruiken als afweermechanisme tegen één van hun grootste vijanden: parasitaire wespen. Deze wespen leggen hun eitjes in de larven en voorzien deze direct van een gif zodat het immuunsysteem van de fruitvlieg ze niet of nauwelijks opmerkt. De wesp eet de larf van binnen op en wanneer de larf sterft, komt de wesp naar buiten zetten.
Experiment
Om te zien of alcohol een verschil kon maken, vulde Schlenke een petrischaaltje met lekkers voor fruitvliegen. Het eten aan de ene kant werd voorzien van zes procent alcohol. Het voedsel aan de andere kant was alcoholvrij. De onderzoekers zetten fruitvliegen in het schaaltje en keken toe. Na 24 uur bevond tachtig procent van de fruitvliegen met aan boord een parasitaire wesp zich aan de zijde waar de alcohol in het eten zat. Slechts dertig procent van de larven zonder parasiet aan boord bevonden zich ook aan de zijde met alcohol. “De geïnfecteerde fruitvliegen lijken echt met opzet alcohol te consumeren,” vertelt Schlenke.
Het werkt!
En het hielp ook echt, zo blijkt. De ‘besmette’ fruitvliegen die alcohol consumeerden, hadden een overlevingskans van zestig procent. De fruitvliegen met een parasiet aan boord die geen alcohol dronken, stierven altijd. De fruitvliegen die overleven, zorgen ervoor dat de parasitaire wesp een afschuwelijke dood sterft. De organen van de wesp worden als het ware uiteengejaagd en verlaten het lijfje van de wesp via zijn achterwerk. Vanzelfsprekend overleeft de wesp dat niet.
Fruitvlieg versus wesp
U zou denken dat de fruitvlieg de wesp te slim af is. Maar ook wespen evolueren. En dus blijft de strijd tussen deze twee spannend. De onderzoekers toonden dat aan met een tweede experiment. Het experiment was vergelijkbaar met het eerste. Alleen werden nu wespen gebruikt die echt alleen maar fruitvliegen van de soort Drosophila melanogaster aanvallen. Deze specialistische wespen bleken alweer een stuk moeilijker te verslaan met alcohol. Weer koos 80 procent van de besmette fruitvliegen ervoor om alcohol te nuttigen, maar hun overlevingskans was ondanks de alcohol slechts tien procent. Logisch: in tegenstelling tot de wesp uit het eerste experiment – die verschillende soorten vliegen benadert – moet deze wesp het alleen van de gewone fruitvlieg hebben. En dus moet hij wel in actie komen tegen de trucjes van D. melanogaster, want anders is de soort ten dode opgeschreven.
“We geloven dat onze resultaten voor het eerst aantonen dat alcoholconsumptie kan beschermen tegen infectieziekten en in het bijzonder tegen parasieten in het bloed.” Grote vraag is natuurlijk of die aanpak alleen bij fruitvliegen werkt of dat ook andere organismen, zoals mensen, daar baat bij kunnen hebben.
