De opwarming van de aarde zet door. Het is misschien weinig verrassend, maar als je de cijfers op een rij zet – wat de WMO deed – is het toch behoorlijk schokkend.
Elk jaar komt de World Meteorological Organization (WMO) met nieuwe klimaatvoorspellingen en elk jaar zijn ze weer een beetje somberder. In het nieuwste rapport van de VN-organisatie staat dat de kans 80 procent is dat er in de komende vijf jaar één jaar bij zit dat warmer is dan het recordjaar 2024. En voor elk jaar tussen 2025 en 2029 is de verwachting dat de temperatuur 1,2 tot 1,9 graden hoger ligt dan het pre-industriële gemiddelde tussen 1850 en 1900. De kans dat de gemiddelde temperatuur in de komende vijf jaar meer dan 1,5 graden hoger ligt is zelfs 70 procent. Dit was in het rapport van vorig jaar voor de periode 2024-2028 nog maar 47 procent en in de periode ervoor 32 procent. Het gaat dus van kwaad tot erger.
Maar er is meer: in het Noordpoolgebied bedraagt de opwarming in de komende vijf winters (van november tot maart) meer dan 3,5 keer het wereldwijde gemiddelde: 2,4 graden boven het gemiddelde van de 30-jarige referentieperiode 1991 tot 2020. Daarnaast wordt het bijvoorbeeld natter dan gemiddeld in de Sahel, Noord-Europa, Alaska en Noord-Siberië en droger boven het Amazonegebied.
Tien warmste jaren ooit
De gevolgen zijn niet gering: elke extra fractie van een graad opwarming leidt tot meer schadelijke hittegolven, extreme regenval, intense droogtes, het smelten van ijskappen, zee-ijs en gletsjers, opwarming van de oceaan en stijgende zeespiegels, schrijven de onderzoekers.
“We hebben zojuist de tien warmste jaren ooit gemeten meegemaakt. Helaas biedt dit WMO-rapport geen teken van verlichting in de komende jaren. Dit betekent dat er een groeiende negatieve impact zal zijn op onze economieën, ons dagelijks leven, onze ecosystemen en onze planeet”, aldus adjunct-secretaris-generaal van de WMO, Ko Barrett. “Voortdurende klimaatmonitoring en -voorspelling is essentieel om besluitvormers wetenschappelijk onderbouwde tools en informatie te bieden om ons te helpen ons aan te passen aan de opwarming.”
1,5 graden in zicht
Het vorige rapport van de WMO bevestigde dat 2024 waarschijnlijk het eerste kalenderjaar was waarin het meer dan 1,5 graden warmer was met een wereldwijde temperatuur van 1,55 graden (± 0,13) boven het gemiddelde van 1850-1900. Het was het warmste jaar sinds het begin van de metingen 175 jaar geleden.
In het Akkoord van Parijs in 2015 kwamen landen overeen de toename van de wereldwijde gemiddelde temperatuur ruim onder de 2 graden boven pre-industrieel niveau te houden en te proberen de opwarming te beperken tot 1,5 graden. Meer dan dat leidt tot ernstige gevolgen, zoals extreme droogte of overstromingen. De grens van 1,5 graden komt nu rap in zicht. In deze nieuwste klimaatvoorspelling is de schatting dat de aarde tussen 2015 en 2034 met 1,44 graden opwarmt.
Dit soort rapporten drukt ons keer op keer met de neus op de feiten. En toch: er gebeurt weinig. Nog steeds stoten we CO2 uit dat het een lieve lust is. Hoe dat kan? Psychologen spreken van collectieve dissociatie. “De klimaatramp is te groot, we worden er door overweldigd en dat legt ons lam. We krijgen het idee dat het toch zinloos is om er iets tegen te doen, omdat het onze pet te boven gaat. Dan kan een vorm van dissociatie optreden, letterlijk ontkoppeling”, schreven we eerder. “We koppelen ons als het ware los van de werkelijkheid om er maar niet mee geconfronteerd te worden.” Maar het is dus de hoogste tijd dat we onze kop uit het zand halen.
