Een studie werpt een verontrustend licht op de toekomst van onze onderwaterwereld. Wetenschappers voorspellen dat maar liefst 12,7 procent van de mariene beenvissen, de groep waartoe bijna alle nog levende vissoorten behoren, met uitsterven wordt bedreigd.
Dit percentage is maar liefst vijf keer hoger dan eerdere schattingen van de Internationale Unie voor het Behoud van de Natuur (IUCN), die het risico op 2,5 procent stelde. Deze ontdekking komt voort uit een studie die gepubliceerd werd in het wetenschappelijke tijdschrift PLOS Biology. Tijdens de studie zette een internationaal team van onderzoekers kunstmatige intelligentie (AI) in om de hiaten in onze kennis over bedreigde vissoorten op te vullen.
Dramatische toename van aantal bedreigde soorten
De onderzoekers richtten zich op een groep van bijna 5.000 vissoorten waarover tot nu toe te weinig informatie beschikbaar was om een betrouwbare inschatting te maken van hun overlevingskansen. Door gebruik te maken van machine learning en kunstmatige neurale netwerken, konden de wetenschappers toch een voorspelling doen over het lot van deze soorten, die tot nu toe door de mazen van het net waren geglipt. Het resultaat? Een dramatische toename van het aantal bedreigde soorten, van 334 naar maar liefst 1.671.
Deze gebieden lopen grootste risico
De studie onthult enkele interessante patronen. Vissoorten met een klein leefgebied, een groot lichaam en een trage groei blijken het meest kwetsbaar. Ook vissen die in ondiepe wateren leven lopen een verhoogd risico. Vooral soorten in onder meer de Zuid-Chinese Zee, de wateren rond de Filipijnen en de westkusten van Australië en Noord-Amerika lopen het meeste gevaar. Ook de Stille Oceaan, de zuidelijke poolgebieden en de zogenoemde Koraaldriehoek, een regio met uitzonderlijke mariene biodiversiteit die zich uitstrekt over Indonesië, Maleisië, de Filipijnen, Papoea-Nieuw-Guinea, Oost-Timor en de Solomonseilanden, moeten volgens de onderzoekers meer aandacht krijgen.
AI is slechts een van de tools
Er is hoe dan ook meer werk ter plekke nodig, zeggen ze. Hoewel de inzet van AI veelbelovend is, benadrukken de onderzoekers dat de technologie geen vervanging kan zijn voor directe observaties en evaluaties. De methode kan wel een belangrijke aanvulling zijn voor het werk van de IUCN. Het stelt wetenschappers immers in staat om snel en kosteneffectief een eerste inschatting te maken van soorten waarover we weinig weten. Ze stellen om die reden voor om de nieuwe voorspellingen op te nemen in een ‘voorspelde IUCN-status’ als aanvulling op de huidige officiële IUCN-status van bedreigde vissoorten om een beter beeld te krijgen van welke soorten dringend bescherming nodig hebben.
Waarom is dit belangrijk?
De afname van vispopulaties is alarmerend en heeft zich de afgelopen decennia versneld. Wereldwijd zijn veel visbestanden sterk gekrompen door onder meer de intensieve visserij, waarbij soorten die ooit overvloedig waren, nu op kritische niveaus zijn beland. Bovendien zorgt vervuiling door plastic afval, chemische stoffen en olielekken voor verwoesting van mariene leefomgevingen en vergiftiging van vissoorten.
Klimaatverandering verergert deze problemen door het opwarmen van de oceanen, wat de leefgebieden van vissen verstoort en leidt tot koraalverbleking en het afsterven van zeegrasvelden. Deze veranderingen in temperatuur en zuurgraad van de oceaan beïnvloeden het voortplantingsvermogen en de migratiepatronen van veel vissoorten, waardoor hun populaties verder onder druk komen te staan. Zonder snelle en doortastende acties riskeren we zo het verlies van cruciale vissoorten die niet alleen belangrijk zijn voor de biodiversiteit, maar ook voor de voedselzekerheid van miljoenen mensen wereldwijd.
