We hebben straks zelfs geen creatievelingen meer nodig. Nu al maakt kunstmatige intelligentie betere en leukere teksten dan echte schrijvers. Een groot probleem voor de creatieve sector of een kans die we moeten benutten?
Een nieuwe Britse studie laat zien hoe AI niet alleen de originaliteit en bruikbaarheid van verhaallijnen verbetert, maar ook de kansen op publicatie vergroot en de doelgroep meer weet te boeien.
De studie stelt vast dat AI verhalen ‘professionaliseert’. Dit betekent dat ze aantrekkelijker worden, vaker onverwachte plotwendingen bevatten, beter geschreven zijn en minder saai. In een experiment waarin driehonderd deelnemers werden gevraagd een ultrakort verhaal van acht zinnen te schrijven voor een jongvolwassen publiek, ontdekten de wetenschappers dat AI de minder creatieve schrijvers hielp om werk te produceren dat tot 26,6 procent beter geschreven was en ruim 15 procent minder saai.
AI bleek echter geen verbetering te brengen in het werk van de creatievere schrijvers. En groot nadeel: de collectieve vernieuwing verminderde door gebruik van AI. Verhalen waar kunstmatige intelligentie aan te pas kwam, bevatten namelijk meer overeenkomsten en waren minder gevarieerd.
Verhalen schrijven en beoordelen
De onderzoekers van de University of Exeter en de UCL School of Management verdeelden de deelnemers in drie groepen. De eerste groep kreeg geen AI-hulp, de tweede groep mocht gebruik maken van een door ChatGPT gegenereerd idee van drie zinnen en de derde groep kon zijn inspiratie halen uit maximaal vijf door AI gegenereerde ideeën. Vervolgens mochten zeshonderd andere mensen de verhalen beoordelen op originaliteit – of de verhalen iets nieuws of onverwachts bevatten – en op bruikbaarheid – hoe geschikt ze zijn voor het beoogde publiek en in hoeverre de ideeën ontwikkeld en gepubliceerd kunnen worden.
A.I. Mulisch
De schrijvers die het meest geholpen werden door AI maakten de grootste sprong in creativiteit. Hun verhalen scoorden ruim 8 procent hoger op originaliteit en 9 procent hoger op bruikbaarheid dan verhalen geschreven zonder AI. Schrijvers die de beschikking kregen over vijf AI-gegenereerde ideeën, scoorden ook hoger op emotionele kenmerken. Hun verhalen waren beter geschreven, leuker, minder saai en grappiger.
De onderzoekers beoordeelden de creativiteit van de deelnemende schrijvers met behulp van een Divergent Association Task (DAT) en ontdekten dat de creatievere schrijvers – oftewel degenen met de hoogste DAT-scores – het minst profiteerden van de door AI gegenereerde ideeën. De minder bedeelde schrijvers hadden juist erg veel baat bij de AI-opzetjes: toegang tot vijf AI-ideeën verbeterde de originaliteit met bijna 11 procent en de bruikbaarheid met 11,5 procent, vergeleken met de proefpersonen die geen AI-ideeën gebruikten. Hun verhalen bleken tot 26,6 procent beter geschreven, waren tot 22,6 procent leuker en tot 15,2 procent minder saai.
Schrijvers met lage DAT-scores kwamen met de hulp van AI op gelijke voet met hun collega’s die creatiever zijn. AI maakte het creatieve speelveld tussen de minder en meer creatieve schrijvers dus gelijk.
AI-eenheidsworst
De onderzoekers berekenden met behulp van OpenAI vervolgens hoe vergelijkbaar de nieuwe verhalen waren. Wat bleek: ze leken bijna 11 procent meer op elkaar als AI een handje geholpen had.
“De resultaten wijzen op een toename van individuele creativiteit, maar het gevaar is dat een deel van de collectieve vernieuwing verloren gaat. Als de uitgeversbranche meer generatieve AI-geïnspireerde verhalen zou publiceren, dan zijn de teksten uiteindelijk minder uniek en lijken ze meer op elkaar”, klinkt het weinig positief.
Waarschuwing
“Deze neerwaartse spiraal vertoont parallellen met een opkomend sociaal dilemma: als individuele schrijvers ontdekken dat hun door AI geïnspireerde werk creatiever wordt gevonden, hebben ze de neiging om in de toekomst meer generatieve AI te gebruiken”, waarschuwt Hauser. “Hierdoor zal de collectieve vernieuwing van verhalen nog verder afnemen. Kortom, onze resultaten tonen aan dat ondanks het positieve effect van AI op individuele creativiteit, er een waarschuwing nodig is als het breder wordt toegepast voor creatieve taken.”
De onderzoekers roepen dan ook op om voorzichtig te zijn met de toepassing van AI in creatieve processen, ondanks de duidelijke voordelen voor de individuele schrijver. Het zou toch zonde zijn als straks alle liedjes, verhalen en kunstwerken op elkaar gaan lijken.
