Met zoveel dikke mensen op de wereld lijkt Ozempic het wondermiddel waar iedereen op zat te wachten, maar langzaam wordt meer duidelijk over de bijwerkingen. Zo vergroot het de kans op een oogziekte, waardoor je blind kunt worden.
De helft van de Nederlanders was vorig jaar te dik, 15 procent van de volwassenen heeft obesitas. Om van de overtollige kilo’s af te komen, kiezen mensen steeds vaker voor middelen, zoals Ozempic of Wegovy, die de werkzame stof semaglutide bevatten. Oorspronkelijk zijn deze medicijnen bedoeld voor mensen met diabetes, maar ze blijken dus ook uitstekend te werken tegen overgewicht.
Zeven keer meer kans
Onderzoekers van het gerenommeerde Massachusetts Eye and Ear hebben nu echter ontdekt dat semaglutide de kans vergroot op de oogaandoening NAION. Mensen met diabetes die Ozempic kregen, liepen vier keer zoveel risico op de ziekte. Bij mensen met obesitas die het middel namen was de kans zeven keer groter.
Zeldzame ziekte
De onderzoekers benadrukken wel dat de afslankmedicijnen ook een zegen zijn voor veel mensen en dat de kans op de oogziekte klein is. “Het gebruik van deze medicijnen is geëxplodeerd in geïndustrialiseerde landen en ze hebben op allerlei manieren grote voordelen, maar in toekomstige discussies tussen patiënt en arts moet NAION als mogelijk risico wel ter sprake komen”, zegt onderzoeker Joseph Rizzo. “Het is echter belangrijk om te begrijpen dat het verhoogde risico betrekking heeft op een aandoening die relatief zeldzaam is.”
NAION treft hooguit 1 op de 10.000 mensen. Als de kans zeven keer zo groot wordt door gebruik van semaglutide dan krijgen 7 op de 10.000 mensen de ziekte, nog altijd heel weinig. Wel is het na glaucoom de belangrijkste oorzaak voor blindheid. Het wordt veroorzaakt door een verminderde bloedstroom naar de oogzenuw, waardoor een patiënt permanent blind wordt aan één oog. Er zijn op dit moment geen behandelingen tegen en er is weinig hoop op verbetering als je eenmaal blind bent.
Drie patiënten in één week
Aanleiding voor de studie was dat oogartsen van Mass Eye and Ear in de zomer van 2023 in één week drie patiënten kregen die NAION hadden én semaglutide namen. Daarop besloten de artsen terug te zoeken in hun patiëntendossiers of er meer mensen waren met wie dit aan de hand was.
De onderzoekers analyseerden uiteindelijk de gegevens van meer dan 17.000 patiënten van Mass Eye and Ear die in de zes jaar sinds Ozempic werd uitgebracht, waren behandeld. Ze vergeleken patiënten die semaglutide kregen met personen die andere diabetes- of afslankmedicijnen namen. Vervolgens keken ze naar het aantal NAION-diagnoses. Zo kwam het enorm verhoogde risico aan het licht.
Kleine populatie
De studie kent wel enkele beperkingen. Zo komen er in het Amerikaanse ziekenhuis relatief veel mensen met zeldzame oogziekten en blijft het aantal gevallen van NAION klein. Met kleine aantallen kunnen de statistieken snel veranderen, merkt Rizzo op. De onderzoekers konden ook niet vaststellen of de patiënten daadwerkelijk hun medicijnen namen en wanneer ze ermee waren gestopt. Bovendien is er slechts sprake van een correlatie, geen oorzakelijk verband. De onderzoekers hebben dan ook nog geen verklaringen voor het verhoogde risico.
“Onze bevindingen zijn belangrijk, maar het zijn voorlopige conclusies. Meer onderzoek is nodig om deze vragen te beantwoorden in een veel grotere en meer diverse onderzoeksgroep”, aldus Rizzo. “Wel is het relevante nieuwe informatie, die moet worden meegenomen in gesprekken tussen patiënten en artsen, vooral als patiënten andere bekende oogziektes hebben zoals glaucoom of als ze om andere redenen al slecht zien.”