2012 zit er bijna op en daarmee komt er ook een einde aan ‘Het jaar van de klauwieren’. En dat is toch wel heel erg jammer, zo vindt columnist Walter Eijndhoven. Want 2012 heeft ons en de klauwier veel gebracht!
Heeft u weleens een wandeling gemaakt op een koude winterochtend op De Hoge Veluwe? Of in het Bargerveen in Drente? Tijdens zo’n vroege wandeling, waarbij de opkomende zon de wazige verten rood kleurt, hoort u opeens een luid ‘tsjak….tsjak’. U zoekt in de struiken om u heen, en denkt nog ‘welk dier maakt dit geluid?’ maar u ziet niets. Ergens in een struik, verderop, ziet u een dode muis, vastgeprikt op een doorn, daaronder ziet u nog een aantal vastgeprikte insecten. En daar zit hij dan, een wit met grijs vogeltje, een pikzwarte oogstreep en een kromme snavel. Vertwijfeld zoekt u in uw vogelgids, tot u hem vindt: het is een klapekster! Ooit een zeldzame broedvogel, nu alleen nog een schaarse wintergast.
Soort van het jaar
Ieder jaar wordt door de Vogelbescherming een bepaalde vogelsoort uitgeroepen tot ´soort van het jaar´. 2012 is anders! De Vogelbescherming, SOVON en de Stichting Bargerveen hebben voor het eerst een ‘groep’ van vogels uitgeroepen tot ‘soort van het jaar’, namelijk de groep van ‘klauwieren’. Vaak wordt gevraagd waarom dat nu nodig is, ‘de groep der klauwieren’ als soort van 2012. Meestal wordt toch één soort gevolgd die zeldzaam is, of heel hard terugloopt in aantal. En dat terwijl de grauwe klauwier langzaam in aantal toeneemt en ook de klapekster iets minder schaars wordt in de wintermaanden.
Ooit was de klapekster broedvogel in Nederland. Helaas is dat niet meer het geval, maar elke winter mogen wij deze prachtige vogel weer verwelkomen als ‘wintergast’. Meestal vinden wij hem op dezelfde plaatsen als het jaar ervoor. Bijvoorbeeld het Bargerveen of het Oud-Reemsterveld op de Hoge Veluwe, in boomgroepjes op grote heidevelden. Eén van de vragen is nu of elke winter hetzelfde exemplaar op dezelfde plek zit. Na onderzoek schijnt dat 30 procent van de klapeksters ieder jaar naar dezelfde plek teruggaat. Andere plekken worden opgeëist door jonge vogels van minder dan één jaar oud. Toch heel verrassend.
Grauwe klauwier
Eeen andere klauwiersoort is de grauwe klauwier. In tegenstelling tot de klapekster is dit een typische zomervogel. Doordat deze vogelsoort lastig te inventariseren is, weten we niet veel over het aantal broedparen. Door op meer plaatsen gericht te kijken hoopt men een antwoord te vinden over eventuele uitbreiding van de soort. Zo blijkt dat de stand in het Bargerveen dit jaar iets is teruggelopen, terwijl in andere gebieden meer broedparen aanwezig zijn. Ook nieuwe gebieden worden heroverd. Een heel jaar meer aandacht voor een bepaalde soort heeft dus zo zijn voordelen, blijkt. Natuurlijk zullen de soorten ook in volgende jaren worden gevolgd. Voorlopig weten we nog lang niet alles van deze boeiende soorten!
Naast de klapekster en de grauwe klauwier zijn dit jaar nog meer klauwiersoorten waargenomen in Nederland, namelijk de kleine klapekster, de roodkopklauwier en als klap op de vuurpijl, in oktober, een steppeklapekster op Texel. Beter kan het jaar van de klauwieren niet worden beëindigd!
