De teken kunnen zeker acht jaar zonder voedsel. En 27 jaar later zijn de nakomelingen van de oorspronkelijke groep nog altijd in leven.
Alle levensvormen hebben voedsel nodig om te overleven. Maar een bijzondere tekensoort blijkt wel heel lang zonder eten te kunnen. In totaal hadden de Afrikaanse teken in geen acht jaar een hap door de keel gekregen. Maar toch hielden de beestjes kranig stand.
Cadeautje
Onderzoeker Julian Shepherd ontdekte de levensduur – en trouwens ook het wonderbaarlijke reproductievermogen (waarover later meer) – van de tekensoort Argas brumpti. Hij kreeg in 1976 zes volwassen vrouwtjes, vier mannetjes en drie nimfen cadeau en besloot ze in zijn lab te observeren. De teken voedden zich met het bloed van konijnen, muizen en ratten. Tot 1984, toen Shepherd met het onderzoek stopte en de teken niet meer in voedsel voorzag.
A. brumpti is een zogenaamde ‘zachte’ tekensoort die voorkomt in oostelijk en zuidelijk Afrika. Hoewel de meer algemenere tekensoorten een vrij harde huid hebben, is die van A. brumpti zacht en leerachtig. Daarnaast is het grootste verschil tussen de twee hun eetpatroon. A. brumpti-teken zwellen minder op, eten sneller en vaker. Maar toen Shepherd geen laboratoriumkonijnen, -muizen en -ratten meer had waar de teken zich mee konden voeden, bleek hun vermogen om te overleven met langere pauzes tussen maaltijden in, groter dan hij zich ooit had kunnen realiseren.
De teken bleken echter bijzonder weerbarstig. Want hoewel de teken geen eten meer kregen, overleed het laatste mannetje pas vier jaar later. De vrouwtjes bleven zelfs nog vier jaar langer in leven. Het betekent dat de Afrikaanse teken in staat zijn om zeker acht jaar zonder voedsel te kunnen, iets dat nog nooit eerder is gezien. Toen Shepherd de weerbarstige vrouwtjes maar weer wat te eten gaf, ontdekte hij bovendien een ander verrassend kenmerk van A. brumpti.
Reproductievermogen
De beestjes blijken namelijk over een tamelijk indrukwekkend reproductievermogen te beschikken. Tenminste één van de vrouwtjes legde nadat het laatste mannetje was overleden, ineens spontaan eitjes. Shepherd vermoed dat het vrouwtje levensvatbaar sperma in haar lichaampje heeft opgeslagen. En dat voor een recordbrekend lange periode vergeleken met andere tekensoorten.
Nakomelingen
De partij eitjes bevatte mannelijke en vrouwelijke nakomelingen die nu, 27 jaar later, nog altijd in leven zijn. En dat is bijzonder. Shepherd had nooit kunnen denken dat de oorspronkelijke groep teken die hij in de jaren zeventig cadeau had gekregen, tot de volgende eeuw zouden overleven en nakomelingen zouden voortbrengen die zich vandaag de dag nog voortplanten.
Inzicht
De bevindingen die nu na 45 jaar onderzoek worden gepubliceerd in het Journal of Medical Entomology, leveren volgens Shepherd belangrijke nieuwe inzichten op. “Ik ben altijd geboeid geweest door het aanpassingsvermogen van organismen aan hun omgeving,” vertelt hij. “In dit geval een droge omgeving, met vrijwel geen toegang tot water en voedsel. Onderzoek naar hoe organismen dergelijke uitdagingen het hoofd bieden, kan inzicht verschaffen in hoe andere organismen, waaronder wij, soortgelijke uitdagingen kunnen aanpakken.”
Volgens de entomoloog zou er verder onderzoek naar de nakomelingen kunnen worden gedaan om meer informatie te verkrijgen over de overlevingskansen van A. brumpti en het vermogen om water en energie te besparen. Voor Shepherd stopt het echter hier. De teken worden nu naar wetenschappers in Zuid-Afrika gestuurd voor verdere analyses.
