Nieuw onderzoek onthult dat de maan mogelijk ooit leefbaar is geweest en weggeslingerde aardbewoners onderdak heeft geboden.
In de geschiedenis van de maan zijn maar liefst twee perioden aan te wijzen waarin deze wellicht leefbaar is geweest, zo schrijven onderzoekers in het blad Astrobiology. Kort nadat de maan tot stand kwam – oftewel zo’n vier miljard jaar geleden – zouden de omstandigheden op het oppervlak van onze natuurlijke satelliet gunstig zijn geweest voor het ontstaan van leven. En grofweg een half miljard jaar later zou er weer een periode zijn geweest waarin de maan leven kan hebben geherbergd. In die tijd was er op de maan sprake van verhoogde vulkanische activiteit.
Vloeibaar water en een atmosfeer
Wat beide perioden gemeen hebben, is dat er vanuit het binnenste van de maan grote hoeveelheden superhete vluchtige gassen – waaronder waterstof – kwamen zetten. En zo kan de maan een dichte atmosfeer hebben verkregen die miljoenen jaren op rij standhield. Bovendien kunnen op het oppervlak van de maan poeltjes vloeibaar water zijn ontstaan. “Wij denken dat als vloeibaar water en een significante atmosfeer gedurende langere perioden aanwezig waren op de jonge maan, het oppervlak in ieder geval kortstondig leefbaar moet zijn geweest,” aldus onderzoeker Dirk Schulze-Makuch.
Water
De onderzoekers baseren hun conclusies onder meer op recent onderzoek dat aantoont dat de maan niet zo droog is als lang werd gedacht. Zo weten we dat er grote hoeveelheden waterijs op de maan te vinden zijn. Ook zijn er sterke aanwijzingen dat de mantel van de maan waterrijk is. Bovendien is het niet onaannemelijk dat de jonge maan – en eventuele levensvormen op het oppervlak – onder meer tegen de zonnewind beschermd werden door een magnetisch veld.
Aardbewoners
Er zijn dus verschillende aanwijzingen dat de maan ooit – in ieder geval kortstondig – leefbaar is geweest. In die ‘leefbare perioden’ kan het leven op de maan ontstaan zijn zoals het op aarde is ontstaan. Maar volgens de onderzoekers is het aannemelijker dat meteorieten levensvormen op de maan hebben afgezet. Die levensvormen zouden afkomstig kunnen zijn geweest van de aarde. Het oudste bewijs voor leven op aarde, wordt gevormd door gefossiliseerde cyanobacteriën en is tussen de 3,5 en 3,8 miljard jaar oud. In de periode waarin de cyanobacteriën op aarde gedijden, kreeg het zonnestelsel zeer frequent enorme meteorietinslagen te verduren. Het is goed mogelijk dat tijdens zo’n inslag op aarde allerlei puin met daarin simpele organismen de ruimte in werd geslingerd en op de maan is geland. “Het lijkt er sterk op dat de maan in deze periode leefbaar was,” aldus Schulze-Makuch. “Er kunnen microben zijn geweest die in waterpoeltjes op het oppervlak van de maan gedijden tot het oppervlak droog en doods werd.”
De grote uitdaging is nu om op het maanoppervlak op zoek te gaan naar sporen van eventueel leven. Zo zouden er maanlanders of -rovers naar gebieden kunnen worden gestuurd waarin miljarden jaren geleden sprake was van verhoogde vulkanische activiteit. Onderzoek zal dan uit moeten wijzen of op die plekken verzamelde monsters daadwerkelijk rijk zijn aan water of biomarkers. Daarnaast zouden er ook experimenten kunnen worden opgezet op aarde of in het internationale ruimtestation waarbij wordt gekeken of micro-organismen kunnen overleven onder de omstandigheden waar – voor zover we nu weten – op de jonge maan sprake van was.