In de VS zijn al 18 mensen aan met vaping geassocieerde longaandoeningen overleden. En deze ‘vaping-epidemie’ is naar verwachting nog lang niet op zijn retour.
Nadat in augustus voor het eerst melding werd gemaakt van een sterfgeval dat verband lijkt te houden met het gebruik van e-sigaretten, lijkt het hek van voor de dam. Amper twee weken later werd in de VS een tweede sterfgeval genoteerd. En inmiddels staat de teller – alleen in de VS al – op achttien, zo blijkt uit nieuwe cijfers van het Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention (CDC) onthullen. En het is niet direct de verwachting dat het daarbij blijft: het CDC onderzoekt momenteel nog meer verdachte sterfgevallen. Bovendien hebben zo’n 1080 Amerikanen zich in de afgelopen maand bij hun arts gemeld met longaandoeningen of -problemen die hoogstwaarschijnlijk te wijten zijn aan het gebruik van de e-sigaret.
THC
Voor alle patiënten geldt dat ze recent een e-sigaret hebben gebruikt. En de meeste patiënten verdampten in hun e-sigaret een vloeistof die THC (tetrahydrocannabinol, de belangrijkste psychoactieve stof in cannabis) bevatte. Het doet voorzichtig vermoeden dat producten die THC bevatten een belangrijke rol spelen in deze uitbraak, zo stelt het CDC.
Onderzoek is lastig
Vooralsnog blijft echter volstrekt onduidelijk welke stof of stoffen in de e-sigaret precies verantwoordelijk zijn voor de klachten die mensen in toenemende mate ervaren. Daar wordt volop onderzoek naar gedaan, maar dat onderzoek wordt volgens het CDC bemoeilijkt door “een dynamische markt voor e-sigaret- of vaping-producten, die vaak een mix van ingrediënten, een complexe verpakking en leveringsketen hebben en mogelijk ook illegale substanties bevatten. Gebruikers weten vaak niet wat er in hun e-sigaret of e-vloeistof zit. En veel van de producten en substanties kunnen zowel door leveranciers als gebruikers worden aangepast en bovendien verkregen worden in winkels, online en van informele bronnen (vrienden, familieleden) of op de zwarte markt.” Kortom: dé e-sigaret bestaat niet en dat maakt het lastig om vast te stellen hoe deze ervoor zorgt dat mensen ziek worden of zelfs komen te overlijden. “Meer informatie is nodig om te achterhalen of één of meer e-sigaret- of vaping-producten, -substanties of -merken verantwoordelijk zijn voor de uitbraak,” aldus het CDC.
Schadelijk
In afwachting van het onderzoek is het volgens het CDC verstandig om te overwegen de e-sigaret – zeker als deze THC bevat – te laten liggen. Tegelijkertijd benadrukt de organisatie dat de zorgen die er om de e-sigaret zijn niet moeten worden aangegrepen om de e-sigaret in te ruilen voor een ‘gewone’ sigaret. Het laat zien dat het CDC de traditionele sigaret nog altijd als veel schadelijker beschouwd dan de e-sigaret. Het RIVM denkt er net zo over en stelt op de site dat de e-sigaret in principe minder ongezond is dan tabakssigaretten, maar benadrukt tegelijkertijd dat de damp van e-sigaretten ingrediënten en chemische onzuiverheden bevatten die – in de hoeveelheden waarin ze in e-sigaretten worden aangetroffen – schadelijk zijn voor de gezondheid. Op basis van het onderzoek van het RIVM stelt de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit op haar beurt zelfs dat e-sigaretten – of ze nu nicotine bevatten of niet – zo onveilig zijn dat ze niet langdurig en structureel gebruikt zouden moeten worden.
De Wereldgezondheidsorganisatie noemt de e-sigaret “een serieuze zorg voor de volksgezondheid” en benadrukt dat onbekend is welke effecten e-sigaretten op de lange termijn op de gezondheid hebben. Wel wijst ook de WHO erop dat verschillende studies hebben uitgewezen dat e-sigaretten weliswaar niet onschadelijk, maar over het algemeen wel minder gevaarlijk zijn dan traditionele sigaretten. Onduidelijk blijft echter, zo stelt de WHO, of e-sigaretten ook werkelijk een effectieve manier zijn om mensen van het roken af te helpen of dat ze juist – met name jongeren – aanzetten tot roken. “Het is nog te vroeg om daar iets over te zeggen.”
Het moge duidelijk zijn dat het onderzoek naar de e-sigaret nog in de kinderschoenen staat. De gezondheidsproblemen die nu – nog geen tien jaar na introductie van de elektrische sigaret – aan het licht komen, zullen dat onderzoek in een stroomversnelling brengen. En dan zal blijken wat de e-sigaret werkelijk is: een tamelijk veilig alternatief voor de traditionele sigaret of een typische wolf in schaapskleren.
