Wetenschappers berekenen hoeveel we moeten werken om gelukkig te zijn.
Robots, kunstmatige intelligentie en andere technologische ontwikkelingen lijken de mens in toenemende mate buiten spel te zetten. Steeds meer taken waarmee wij ons tegen betaling parttime of fulltime mee bezighouden, kunnen namelijk ook door machines worden uitgevoerd. Sommigen voorzien dan ook een toekomst waarin de mens eigenlijk helemaal niet meer hoeft te werken en de economie draaiende wordt gehouden met behulp van een basisinkomen. Maar worden we daar werkelijk gelukkig van?
8-urige werkweek
Over die vraag hebben onderzoekers van de universiteit van Cambridge zich gebogen. En ze ontdekten dat helemaal stoppen met werken niet in ons voordeel is. Tegelijkertijd kan het echter allemaal wel een beetje minder: 8 uur per week werken, lijkt voldoende om maximaal te profiteren van de positieve effecten die een betaalde baan op ons welzijn heeft (zie kader).
Dat werken een positief effect heeft op je bankrekening, is algemeen bekend. Maar een betaalde baan biedt ons nog veel meer. Sociale contacten, status en een doel, bijvoorbeeld.
Het onderzoek
De onderzoekers trekken hun conclusies op basis van een onderzoek onder meer dan 71.000 inwoners van Groot-Brittannië. Deze personen werden gedurende een periode van negen jaar bestudeerd. In die periode veranderde het aantal uren dat zij per week werkten. En de onderzoekers keken welk effect dat had op de gezondheid. Zo werd deze mensen bijvoorbeeld gevraagd naar slaapproblemen, angst- en depressieklachten, maar ook hoe tevreden ze waren met hun leven.
De conclusies
De onderzoekers ontdekten dat wanneer mensen na een periode van werkloosheid weer een betaalde kregen, hun mentale gezondheid er in één klap flink op vooruit ging. Zelfs als ze acht of minder uren per week gingen werken, nam de kans op mentale gezondheidsproblemen gemiddeld met zo’n 30% af. Maar wat nog veel opvallender is, is dat de onderzoekers ontdekten dat meer dan 8 uur per week werken niet automatisch resulteert in een betere mentale gezondheid. “De belangrijkste reden daarvoor is dat 40 uur per week werken niet per se betekent dat je ook vijf keer meer psychologische voordelen van een betaalde baan – zoals meer sociale contacten buiten je eigen gezin en een stukje zingeving – ondervindt dan wanneer je acht uur per week werkt,” vertelt onderzoeker Daiga Kamerāde aan Scientias.nl.
Verrassend
Dat een 8-urige werkweek genoeg is om te profiteren van al het goede dat een betaalde baan – het salaris even uitgezonderd – te bieden heeft, is verrassend, vindt ook Kamerāde. “We hadden verwacht dat de ‘minimale dosis’ werk hoger zou liggen.” Wat de onderzoekers verder ook verrast heeft, is dat er zodra iemand een betaalde baan heeft het eigenlijk heel lastig is om het – met oog op het (mentale) welzijn – een optimaal aantal werkuren – aan te wijzen. “Na informele discussies met collega’s, vrienden en familieleden verwachtten we dat het optimale aantal werkuren op zo’n 16 tot 24 uur per week zou liggen. Maar dat was niet zo,” vertelt ze aan Scientias.nl. De grootste verschillen in mentale gezondheid troffen de onderzoekers aan tussen mensen die een betaalde baan hadden en mensen die deze niet hadden. De verschillen tussen mensen die allemaal een betaalde baan hadden, waren – ongeacht hoeveel uren ze maakten – vrij klein (wat weer te herleiden is naar het feit dat 16 of 32 of 40 uur werken per week niet gelukkiger maakt dan 8 uur per week).
Kanttekeningen
De onderzoekers concluderen in hun paper dat de werkweek dus aanzienlijk verkort kan worden, zonder dat dat een negatief effect heeft op de mentale gezondheid en het welzijn van van werknemers. Dat is goed nieuws met het oog op de toekomst, wanneer er naar verwachting steeds minder werk is. “Het traditionele model, waarbij iedereen rond de 40 uur per week werkt, is nooit gebaseerd geweest op hoeveel werk goed is voor een mens,” stelt onderzoeker Senhu Wang. “Ons onderzoek suggereert dat micro-banen dezelfde psychologische voordelen bieden als fulltime banen.” Maar daar moeten wel een paar kanttekeningen bij worden geplaatst. “De kwaliteit van het werk zal altijd cruciaal zijn. Banen waarin werknemers niet gerespecteerd worden of te maken hebben met onzekerheid of nulurencontracten bieden niet dezelfde voordelen voor het welzijn en zullen dat ook in de toekomst niet doen.” Daarnaast is het heel belangrijk dat in de toekomst iedereen – en dus niet slechts een deel van de bevolking – minder gaat werken. Gebeurt dat niet, dan zullen de sociaaleconomische verschillen nog groter worden, wat er waarschijnlijk voor zorgt dat de urenreductie toch een negatief effect heeft op de mentale gezondheid.
Hoewel de studie gebaseerd is op onderzoek in Groot-Brittannië gelden de resultaten volgens Kamerāde ook voor andere westerse landen, zoals Nederland. “We denken dat deze resultaten van toepassing zijn op de meeste samenlevingen waarin betaald werk centraal staat, dat wil zeggen: samenlevingen waarin werken niet alleen de belangrijkste activiteit is, maar ook een bron van identiteit en sociale status. Dat zijn dus de meeste westerse samenlevingen. Momenteel kijken we naar data van meer dan 20 lidstaten van de Europese Unie en onze voorlopige resultaten suggereren dat de bevindingen vergelijkbaar zijn met die in het Verenigd Koninkrijk.”
