Het kind lag begraven met verschillende grafgiften, wat aantoont dat destijds zelfs de allerjongsten als volwaardige personen werden erkend.
Ongeveer 10.000 jaar geleden, net na de laatste ijstijd, begroef een groep jager-verzamelaars een jong meisje – een baby nog – in een grot in het hedendaagse Italië. Het kind werd samen met een rijke selectie van kostbare kralen en hangers en een oehoe-klauw – een teken van verdriet – ter ruste gelegd. Onderzoekers hebben nu in een nieuwe studie het duizenden jaren oude graf verder bestudeerd. Een zeldzame kans, die volgens hen een uniek inkijkje verschaft in de ‘evolutie van persoonlijkheid’.
Ontdekking
Archeologen troffen het babygraf aan in de grot Arma Veirana, gelegen in het noordwesten van Italië. Hier deden ze al enkele jaren onderzoek. Al eerder vonden ze er zogenoemde ‘Mousteriaanse gereedschappen’; meer dan 50.000 jaar oude stenen werktuigen die vermoedelijk door Europese Neanderthalers zijn vervaardigd. De onderzoekers besloten nieuwe delen van de grot te gaan verkennen, waar ze vervolgens al snel op doorboorde schelpkralen stuitten. Slechts enkele dagen later groeven ze een klein stukje van de schedel van het meisje op. “Het was al snel duidelijk dat we hier niet alleen naar een menselijke schedel keken, maar dat het tevens om een heel jong persoon ging,” aldus onderzoeker Claudine Gravel-Miguel.
Neve
De onderzoekers slaagden erin het gehele skelet bloot te leggen, dat omgeven was met schelpkralen. En dat leidt tot enkele interessante ontdekkingen. Zo blijkt het kind, dat Neve is genoemd, zo’n 10.000 jaar geleden te hebben geleefd. Waarschijnlijk overleed ze zo’n 40 tot 50 dagen na haar geboorte, waarna ze werd begraven met verschillende grafgiften en versieringen. Onderzoek naar deze ornamenten toont de opvallende zorg aan die aan elk stuk is besteed.
Het graf biedt volgens de onderzoekers belangrijk nieuw inzicht in de begrafenispraktijken tijdens de Mesolithische periode; een cultuurperiode die volgde op de laatste ijstijd. “Het Mesolithicum is bijzonder interessant,” zegt onderzoeker Caley Orr. “Het vertegenwoordigt namelijk de laatste periode in Europa waarin jagen en verzamelen de belangrijkste manier van leven was. Het is dus een heel belangrijke periode om de menselijke prehistorie te begrijpen.”
Weinig graven
Bovendien zijn er nog maar weinig graven uit deze cruciale periode teruggevonden. “We hebben behoorlijk wat graven ontdekt die dateren van vóór 14.000 jaar geleden,” vertelt onderzoeker Jamie Hodgkins. “Maar er is veel minder bekend over de begrafenispraktijken uit het vroegste deel van het Mesolithicum. Bovendien zijn begrafenissen van baby’s nóg zeldzamer. Neve vult dan ook een belangrijke leemte op.”
Begrafenispraktijken
Volgens de onderzoekers verschaft de vondst van het 10.000 jaar oude babygraf een uniek inkijkje in de ‘evolutie van persoonlijkheid’. Dat komt omdat begrafenispraktijken inzicht verschaffen in het wereldbeeld en sociale structuur van een vroegere samenlevingen. “De evolutie en ontwikkeling van hoe vroege mensen hun doden begroeven, heeft een enorme culturele betekenis,” zegt Hodgkins. De manier waarop Neve werd begraven, vergezeld met verschillende grafgiften, is dan ook veelzeggend. Want volgens de onderzoekers laat het babygraf zien dat zelfs de allerjongsten als volwaardige personen werden erkend.
De onderzoekers vermoeden dat deze erkenning van zuigelingen als volwaardige personen mogelijk een verre oorsprong heeft. Dit is wellicht te herleiden naar een gemeenschappelijke, voorouderlijke cultuur. Vervolgens werd dit overgenomen door verschillende populaties die naar Europa en Noord-Amerika migreerden. Aan de andere kant kan het ook mogelijk zijn dat die erkenning zich onafhankelijk ontwikkelde en tot uiting kwam bij verschillende populaties van over de hele wereld. Wellicht dat toekomstig onderzoek meer duidelijkheid schept.
